Η Γεωμυθική σε συνεργασία με το διαδικτυακό κανάλι "ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ" παρουσιάζουν σειρές τεκμηριογραφημάτων υπό τον γενικό τίτλο "Επί των Οδών Έρευνα". Οι σειρές περιλαμβάνουν πρωτότυπα οδοιπορικά, περιηγήσεις και αυτοψίες σε μέρη που σχετίζονται με την ελληνική μυθολογία, ιστορία και αρχαιολογία, γνωστών και κυρίως αγνώστων περιοχών της Ελληνικής επικράτειας, άλλοτε ιερών και σπουδαίων και σήμερα ξεχασμένων, με σκοπό την ανάδειξη και την προστασία τους.
(Για πρόσβαση σε κάθε αντίστοιχο άρθρο πατήστε πάνω στον ενεργό τίτλο του άρθρου)
_______________________________________________________________________
Σειρά τεκμηριογραφημάτων για τον Ιλισσό ποταμό υπό τον γενικό τίτλο:
ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΟΥ ΙΛΙΣΣΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ.
Αναζητώντας τα αρχαία ιερά κατά μήκος του ποταμού.
Στο πρώτο τεκμηριογράφημα παρουσιάζεται μια ομιλία - παρουσίαση, όπου οι ερευνητές, Δημήτρης Θεοδοσόπουλος και Martin Baldwin-Edwards, παρουσιάζουν την κοινωνική ιστορία του αθηναϊκού ποταμού: το πώς δηλαδή οι άνθρωποι και η πόλη της Αθήνας, αντιμετώπισαν τον Ιλισσό και πώς αυτός μετεξελίχθηκε δια μέσου των αιώνων από ιερό ποτάμι σε υπόγειο αγωγό. Τα σχετικά τεκμήρια: ιστορικοί χάρτες, φωτογραφίες, πίνακες ζωγραφικής, κείμενα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα προέρχονται από τα αρχεία των δυο ερευνητών.
Στο δεύτερο τεκμηριογράφημα ξεκινάει η επί τόπου έρευνα και ανάλυση του ιερού ποταμού, με αφετηρία τις πηγές του στον Υμηττό. Βρισκόμαστε στην περιοχή της Καλοπούλας στον Υμηττό, όπου παρουσιάζουμε την ιστορία της περιοχής και δυο μυθολογικές ιστορίες, που έλαβαν χώρα στο σημείο. Την ερωτική μάχη της Αθηνάς με τον Ήφαιστο και την τραγική ερωτική ιστορία του Κέφαλου και της Προκρίδος.
Στο τρίτο τεκμηριογράφημα συνεχίζεται η επί τόπου έρευνα και ανάλυση του ιερού ποταμού, με αφετηρία τις πηγές του στον Υμηττό. Μετά την πηγή στην περιοχή της Καλοπούλας, με το αρχαίο ιερό της Αφροδίτης, παρουσιάζουμε την ευρύτερη περιοχή της πηγής του Κριού, της δεύτερης πηγής του Ιλισσού στην περιοχή, όπου λειτουργούσε ιερό της Δήμητρας, της Ρέας και της Κυβέλης. Στην περιοχή σήμερα βρίσκεται η Μονή Καισαριανής και το Φραγκομονάστηρο (Λόφος Ταξιαρχών).
4. Ιλισσός // Από τους Πελασγούς έως τον Πεισίστρατο. Η Πηγή του Κόρακα [βίντεο]
Στο τέταρτο τεκμηριογράφημα της σειράς ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΟΥ ΙΛΙΣΣΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ συνεχίζεται η επί τόπου έρευνα και ανάλυση του ιερού ποταμού, με αφετηρία τις πηγές του στον Υμηττό. Μετά την πηγή στην περιοχή της Καλοπούλας, με το αρχαίο ιερό της Αφροδίτης και την πηγή του Κριού, στην Μονή Καισαριανής, όπου λειτουργούσε ιερό της Δήμητρας, της Ρέας και της Κυβέλης παρουσιάζουμε την περιοχή της τρίτης πηγής του Ιλισσού στον Υμηττό, την πηγή του Κόρακα στον ομώνυμο λόφο του Υμηττού στην πλαγιά του Κορακοβουνίου. Περιοχή όπου λειτούργησε νεολιθικός οικισμός (πιθανόν η Κίκκυνα κατά κάποιους) και ήταν το σημείο αφετηρίας του περίφημου Πεισιστράτειου Υδραγωγείου.
5. Ιλισσός // Τα αρχαιολογικά ευρήματα στις όχθες του, στο Παγκράτι & τον Βύρωνα [βίντεο]
Στο πέμπτο τεκμηριογράφημα της σειράς ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΟΥ ΙΛΙΣΣΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ συνεχίζεται η επί τόπου έρευνα και ανάλυση του ιερού ποταμού. Στο τεκμηριογράφημα γίνεται αναφορά σε όλες τις αρχαιολογικές ανακαλύψεις που έχουν γίνει στην περιοχή του Παγκρατίου και του Βύρωνα. Πάντα με στοιχείο αναφοράς τον Ιλισσό ποταμό και την πορείας του.
6. Ιλισσός // Το Ιερό του Παγκράτη στο σημερινό Παγκράτι και το άγνωστο σπήλαιο του Πανός στην περιοχή [βίντεο]
Στο έκτο τεκμηριογράφημα της σειράς ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΟΥ ΙΛΙΣΣΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ συνεχίζεται η επί τόπου έρευνα και ανάλυση του ιερού ποταμού. Στο παρόν τεκμηριογράφημα γίνεται αναφορά στο ιδιαίτερο Ιερό του Παγκράτη στο σημερινό Παγκράτι. Ένα παντελώς άγνωστο ιερό τόσο ως προς την θέση του όσο και ως προς την λατρεία του.
7. Ιλισσός // Η πηγή της Καλλιρρόης και τα Παριλίσσια Ιερά [βίντεο]
Στο έβδομο τεκμηριογράφημα της σειράς ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΟΥ ΙΛΙΣΣΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ συνεχίζεται η επί τόπου έρευνα και ανάλυση του ιερού ποταμού. Στο παρόν τεκμηριογράφημα γίνεται αναφορά στην περιοχή της πηγής της Καλλιρρόης και στα περίφημα παριλίσσια ιερά της περιοχής.
Στο όγδοο τεκμηριογράφημα της σειράς ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΟΥ ΙΛΙΣΣΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ συνεχίζεται η επί τόπου έρευνα και ανάλυση του ιερού ποταμού. Στο παρόν τεκμηριογράφημα γίνεται αναφορά στην περιοχή του Εθνικού Κήπου, την ιστορία του και την σχέση του με τον Ιλισσό.
Στο ένατο και τελευταίο τεκμηριογράφημα της σειράς ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΟΥ ΙΛΙΣΣΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ ολοκληρώνεται η επί τόπου έρευνα και ανάλυση του ιερού ποταμού. Στο παρόν τεκμηριογράφημα γίνεται αναφορά στην περιοχή του Κυνοσάργους, την ιστορία του και την σχέση του με τον Ιλισσό.
_______________________________________________________________________
Σειρά τεκμηριογραφημάτων στην ιερή γη της Αρκαδίας υπό τον γενικό τίτλο:
ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΗΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ
Η Γεωμυθική σε συνεργασία με τις ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ παρουσιάζουν μια ιστορική και αρχαιολογική περιήγηση στην Ακρόπολη του Αρχαίου Παλλαντίου. Το τεκμηριογράφημα κινηματογραφήθηκε το Σάββατο 10 Αυγούστου 2019 στην ακρόπολη του αρχαίου Παλλαντίου, που βρίσκεται κοντά στο σημερινό Παλλάντιο Αρκαδίας, 7 χιλιόμετρα από την Τρίπολη, βορειοδυτικά της λίμνης Τάκα.
Η Γεωμυθική σε συνεργασία με τις ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ παρουσιάζουν μια ιστορική και αρχαιολογική περιήγηση στο Ιερό Αθηνάς κ΄ Διός Σωτήρος στο Παλλάντιο Αρκαδίας. Το τεκμηριογράφημα κινηματογραφήθηκε το Σάββατο 10 Αυγούστου 2019 στον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο του Ιερού της Αθηνάς και του Διός Σωτήρος που βρίσκεται στην Αρκαδία, νοτιοδυτικά του σημερινού Παλλαντίου, στη θέση Βίγλα του Βόρειου όρους (σήμερα Γράβαρη).
Η Γεωμυθική σε συνεργασία με τις ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ παρουσιάζουν το τεκμηριογράφημα «ΙΕΡΟ ΙΠΠΙΟΥ ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ ΣΤΗΝ ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ ΑΡΚΑΔΙΑΣ». Το τεκμηριογράφημα κινηματογραφήθηκε το Σάββατο 10 Αυγούστου 2019, στο Ιερό του Ιππίου Ποσειδώνος, που βρίσκεται στον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Μαντινείας, κοντά στο χωριό Μηλιές του Δήμου Τριπόλεως Αρκαδίας.
_______________________________________________________________________
Σειρά τεκμηριογραφημάτων για τον Ηριδανό ποταμό υπό τον γενικό τίτλο:
ΗΡΙΔΑΝΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ
Ένα υπόγειο και ζωντανό ποτάμι κάτω από το κέντρο των Αθηνών
1. Ηριδανός ποταμός. Α΄: Οι πηγές του ποταμού στον Λυκαβηττό και την ιστορία
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Στο πρώτο μέρος του οδοιπορικού μας πάνω στην πορεία του Ηριδανού ποταμού, μέσα στην σύγχρονη πόλη των Αθηνών, εντοπίζουμε τις πηγές του, τόσο τις φυσικές όσο και τις φιλολογικές. Με αφετηρία τις δυτικές πλαγιές του Λυκαβηττού, ξεκινάμε ακριβώς εκεί που ξεκινούσε ο Ηριδανός· και περπατώντας αυτές τις πλαγιές αναφερόμαστε στις πληροφορίες που μας δίνουν οι αρχαίοι συγγραφείς για τον ποταμό.
Μέσα από τις πηγές ανακαλύπτουμε τρεις Ηριδανούς: αρχικά τον Αθηναϊκό Ηριδανό που θα περπατήσουμε, έπειτα τον Ηριδανό των Υπερβορείων και τέλος τον Ηριδανό που πηγάζει από τον Υμηττό. Γίνεται αναφορά και στους τρεις, με βάση πάντα τις αρχαίες πηγές· με την βοήθεια χαρτών και επιτόπιων αυτοψιών ξεδιαλύνεται το τοπίο ανάμεσα τους. Η ευρύτερη περιοχή του Σχιστού βράχου του Λυκαβηττού αποτελεί σήμερα ένα τοπόσημο της περιοχής με μεγάλη ιστορία, παλαιά και σύγχρονη, που, δυστυχώς όμως, λίγοι την συνδέουν με τον Ηριδανό.
Στόχος μας, πέρα από την γνωριμία των Αθηναίων και κάθε ενδιαφερόμενου με το υπόγειο αυτό ποτάμι, είναι να αναδείξουμε τα στοιχεία ύπαρξής του σε αρκετές περιοχές του κέντρου, στοιχεία υπόγεια αλλά ζωντανά, όπως ο ίδιος ο Ηριδανός.
2. Ηριδανός ποταμός. Β΄: Ένα ποτάμι κάτω από το Σύνταγμα
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Το δεύτερο μέρος του οδοιπορικού μας, πάνω στην πορεία του Ηριδανού ποταμού, μας βρίσκει στο Σύνταγμα, την κεντρική πλατεία της πρωτεύουσας. Μέσα από την επισκόπηση των αρχαιολογικών ευρημάτων και των γεωφυσικών ερευνών που έγιναν στην περιοχή, κατά την διάρκεια κυρίως των ανασκαφών του Μητροπολιτικού σιδηρόδρομου (ΜΕΤΡΟ) των Αθηνών, τεκμηριώνουμε την ακριβή πορεία, τόσο ως προς την θέση, όσο και ως προς το βάθος της κοίτης του Ηριδανού.
Παρουσιάζονται αναλυτικά τα ευρήματα των ανασκαφών, των γεωλογικών και γεωφυσικών ερευνών και αναφέρονται όλα τα ιστορικά στοιχεία της περιοχής που σχετίζονται άμεσα η έμμεσα με το υπόγειο αυτό ποτάμι των Αθηνών.
3. Ηριδανός ποταμός. Γ΄: Από το Σύνταγμα μέχρι την Αρχαία Αγορά Αθηνών
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Στο τρίτο μέρος του οδοιπορικού μας, πάνω στα ίχνη του αδικημένου αυτού ποταμού, ανακαλύπτουμε πέρα από την αληθινή πορεία του ίδιου του ποταμού, την ιστορία και την αρχαιολογία της ευρύτερης περιοχής. Κινούμαστε πάνω στην διεύθυνση των οδών Μητροπόλεως, Πανδρόσου, Ηφαίστου και Αδριανού και ανακαλύπτουμε βήμα βήμα τους αρχαίους ναούς, τις τοπικές παραδόσεις, τις ιστορικές αφηγήσεις για την περιοχή και ξετυλίγουμε την ιστορία αυτών των περιοχών πάντα σε συνάρτηση με το νερό και τον Ηριδανό.
Αρχαίες και σύγχρονες κρήνες, πηγάδια, ο ίδιος ο Ηριδανός στο Μοναστηράκι, ο Ναός του Ηρακλή, ο Ναός της Ειλειθυίας, παράξενες ιστορίες για την υπόγεια Αθήνα στην Αγία Δύναμη και στον Άγιο Φίλιππο ξεδιαλύνονται και τοποθετούνται στην ιστορική τους βάση. Το τεκμηριογράφημα κλείνει με μια συνοπτική αλλά παράλληλα επεξηγηματική αφήγηση της ιστορίας της πόλεως των Αθηνών και την διαχρονική σχέση με το στοιχείο του ύδατος, από τα Μυκηναϊκά χρόνια μέχρι σήμερα.
4. Ηριδανός ποταμός. Δ΄: Στον Κεραμεικό, το ομορφότερο προάστιο της πόλης
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Στο 4ο και τελευταίο μέρος του οδοιπορικού μας, πάνω στα ίχνη του αδικημένου αυτού ποταμού, φτάνουμε στον Κεραμεικό. Στην περιοχή εδώ ο ποταμός ανακαλύφθηκε την δεκαετία του 1960 και παραμένει έως σήμερα σε ανοιχτή φυσική κατάσταση, όπως ήταν και στην αρχαιότητα.
Ήδη από την απώτατη αρχαιότητα η περιοχή αποτελούσε χώρο ταφής και χώρο παραγωγής αγγείων. Με την κατασκευή των Θεμιστόκλειων τειχών η περιοχή χωρίστηκε στον Έσω και στον Έξω Κεραμεικό. Στον Έσω Κεραμεικό βρισκόντουσαν τα εργαστήρια αγγειοπλαστικής, ενώ στον Έξω Κεραμεικό το νεκροταφείο. Εδώ ξεκινούσε και το περίφημο δημόσιο νεκροταφείο των επιφανών Αθηναίων, το Δημόσιο Σήμα. Από εδώ ξεκινούσε η Οδός προς την Ακαδημία Πλάτωνος και φυσικά η Ιερά Οδός προς την Ελευσίνα. Χώρος αφιερωμένος στον προστάτη της αγγειοπλαστικής, Κέραμο, υιό του Διονύσου και της Αριάδνης.
Ο ιδιαίτερος χώρος του Κεραμεικού, που φιλοξενεί τον Ηριδανό ποταμό, αποτελεί έναν βιότοπο και ένα μοναδικό οικοσύστημα, για τα δεδομένα των Αθηνών. Στο τεκμηριογράφημα αναλύονται όλα τα παραπάνω με λεπτομέρειες και γνωρίζουμε την ιστορία, την αρχαιολογία, την μυθολογία, την τοπογραφία και την βιοποικιλότητα της περιοχής που περικλείει το ποτάμι του Ηριδανού.
Το οδοιπορικό μας τελειώνει στο τελευταίο σημείο όπου τεκμηριώθηκε η ροή του Ηριδανού, στην συμβολή των οδών Πειραιώς και Ιεράς οδού.
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Στο πρώτο μέρος του οδοιπορικού μας πάνω στην πορεία του Ηριδανού ποταμού, μέσα στην σύγχρονη πόλη των Αθηνών, εντοπίζουμε τις πηγές του, τόσο τις φυσικές όσο και τις φιλολογικές. Με αφετηρία τις δυτικές πλαγιές του Λυκαβηττού, ξεκινάμε ακριβώς εκεί που ξεκινούσε ο Ηριδανός· και περπατώντας αυτές τις πλαγιές αναφερόμαστε στις πληροφορίες που μας δίνουν οι αρχαίοι συγγραφείς για τον ποταμό.
Μέσα από τις πηγές ανακαλύπτουμε τρεις Ηριδανούς: αρχικά τον Αθηναϊκό Ηριδανό που θα περπατήσουμε, έπειτα τον Ηριδανό των Υπερβορείων και τέλος τον Ηριδανό που πηγάζει από τον Υμηττό. Γίνεται αναφορά και στους τρεις, με βάση πάντα τις αρχαίες πηγές· με την βοήθεια χαρτών και επιτόπιων αυτοψιών ξεδιαλύνεται το τοπίο ανάμεσα τους. Η ευρύτερη περιοχή του Σχιστού βράχου του Λυκαβηττού αποτελεί σήμερα ένα τοπόσημο της περιοχής με μεγάλη ιστορία, παλαιά και σύγχρονη, που, δυστυχώς όμως, λίγοι την συνδέουν με τον Ηριδανό.
Στόχος μας, πέρα από την γνωριμία των Αθηναίων και κάθε ενδιαφερόμενου με το υπόγειο αυτό ποτάμι, είναι να αναδείξουμε τα στοιχεία ύπαρξής του σε αρκετές περιοχές του κέντρου, στοιχεία υπόγεια αλλά ζωντανά, όπως ο ίδιος ο Ηριδανός.
2. Ηριδανός ποταμός. Β΄: Ένα ποτάμι κάτω από το Σύνταγμα
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Το δεύτερο μέρος του οδοιπορικού μας, πάνω στην πορεία του Ηριδανού ποταμού, μας βρίσκει στο Σύνταγμα, την κεντρική πλατεία της πρωτεύουσας. Μέσα από την επισκόπηση των αρχαιολογικών ευρημάτων και των γεωφυσικών ερευνών που έγιναν στην περιοχή, κατά την διάρκεια κυρίως των ανασκαφών του Μητροπολιτικού σιδηρόδρομου (ΜΕΤΡΟ) των Αθηνών, τεκμηριώνουμε την ακριβή πορεία, τόσο ως προς την θέση, όσο και ως προς το βάθος της κοίτης του Ηριδανού.
Παρουσιάζονται αναλυτικά τα ευρήματα των ανασκαφών, των γεωλογικών και γεωφυσικών ερευνών και αναφέρονται όλα τα ιστορικά στοιχεία της περιοχής που σχετίζονται άμεσα η έμμεσα με το υπόγειο αυτό ποτάμι των Αθηνών.
3. Ηριδανός ποταμός. Γ΄: Από το Σύνταγμα μέχρι την Αρχαία Αγορά Αθηνών
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Στο τρίτο μέρος του οδοιπορικού μας, πάνω στα ίχνη του αδικημένου αυτού ποταμού, ανακαλύπτουμε πέρα από την αληθινή πορεία του ίδιου του ποταμού, την ιστορία και την αρχαιολογία της ευρύτερης περιοχής. Κινούμαστε πάνω στην διεύθυνση των οδών Μητροπόλεως, Πανδρόσου, Ηφαίστου και Αδριανού και ανακαλύπτουμε βήμα βήμα τους αρχαίους ναούς, τις τοπικές παραδόσεις, τις ιστορικές αφηγήσεις για την περιοχή και ξετυλίγουμε την ιστορία αυτών των περιοχών πάντα σε συνάρτηση με το νερό και τον Ηριδανό.
Αρχαίες και σύγχρονες κρήνες, πηγάδια, ο ίδιος ο Ηριδανός στο Μοναστηράκι, ο Ναός του Ηρακλή, ο Ναός της Ειλειθυίας, παράξενες ιστορίες για την υπόγεια Αθήνα στην Αγία Δύναμη και στον Άγιο Φίλιππο ξεδιαλύνονται και τοποθετούνται στην ιστορική τους βάση. Το τεκμηριογράφημα κλείνει με μια συνοπτική αλλά παράλληλα επεξηγηματική αφήγηση της ιστορίας της πόλεως των Αθηνών και την διαχρονική σχέση με το στοιχείο του ύδατος, από τα Μυκηναϊκά χρόνια μέχρι σήμερα.
4. Ηριδανός ποταμός. Δ΄: Στον Κεραμεικό, το ομορφότερο προάστιο της πόλης
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Στο 4ο και τελευταίο μέρος του οδοιπορικού μας, πάνω στα ίχνη του αδικημένου αυτού ποταμού, φτάνουμε στον Κεραμεικό. Στην περιοχή εδώ ο ποταμός ανακαλύφθηκε την δεκαετία του 1960 και παραμένει έως σήμερα σε ανοιχτή φυσική κατάσταση, όπως ήταν και στην αρχαιότητα.
Ήδη από την απώτατη αρχαιότητα η περιοχή αποτελούσε χώρο ταφής και χώρο παραγωγής αγγείων. Με την κατασκευή των Θεμιστόκλειων τειχών η περιοχή χωρίστηκε στον Έσω και στον Έξω Κεραμεικό. Στον Έσω Κεραμεικό βρισκόντουσαν τα εργαστήρια αγγειοπλαστικής, ενώ στον Έξω Κεραμεικό το νεκροταφείο. Εδώ ξεκινούσε και το περίφημο δημόσιο νεκροταφείο των επιφανών Αθηναίων, το Δημόσιο Σήμα. Από εδώ ξεκινούσε η Οδός προς την Ακαδημία Πλάτωνος και φυσικά η Ιερά Οδός προς την Ελευσίνα. Χώρος αφιερωμένος στον προστάτη της αγγειοπλαστικής, Κέραμο, υιό του Διονύσου και της Αριάδνης.
Ο ιδιαίτερος χώρος του Κεραμεικού, που φιλοξενεί τον Ηριδανό ποταμό, αποτελεί έναν βιότοπο και ένα μοναδικό οικοσύστημα, για τα δεδομένα των Αθηνών. Στο τεκμηριογράφημα αναλύονται όλα τα παραπάνω με λεπτομέρειες και γνωρίζουμε την ιστορία, την αρχαιολογία, την μυθολογία, την τοπογραφία και την βιοποικιλότητα της περιοχής που περικλείει το ποτάμι του Ηριδανού.
Το οδοιπορικό μας τελειώνει στο τελευταίο σημείο όπου τεκμηριώθηκε η ροή του Ηριδανού, στην συμβολή των οδών Πειραιώς και Ιεράς οδού.
_______________________________________________________________________
Σειρά τεκμηριογραφημάτων στον Νομό Κορινθίας υπό τον γενικό τίτλο:
ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Το σπήλαιο του Ερμή στο όρος Κυλλήνη -ή αλλιώς Ζήρεια- βρίσκεται σε υψόμετρο 1700 περίπου μ. από το επίπεδο της θάλασσας. Πρόκειται για ένα σπήλαιο πλάγιας διεύθυνσης, μήκους περίπου 100 μ. και βάθους 70 μ. που καταλήγει σε δύο σπηλαιοβάραθρα βάθους 30 και 15 μέτρων αντίστοιχα.
Στο σπήλαιο αυτό της Αρχαίας Αρκαδίας τοποθετείται η γέννηση του θεού Ερμή και χρησιμοποιήθηκε διαχρονικά ως χώρος λατρείας.
Η δύσκολη και απαιτητική μορφολογία του σπηλαίου καθιστά προβληματική την αρχαιολογική έρευνα. Για τον λόγο αυτό, αρχαιολογικές έρευνες που έχουν γίνει μόνο στις πρώτες αίθουσες κοντά στην είσοδο. Στις βαθύτερες αίθουσές του έχουν πραγματοποιηθεί σπηλαιολογικές εξερευνήσεις. Παρ΄ όλα αυτά ένας μικρός αριθμός αρχαίων αντικειμένων έχουν βρεθεί κατά την διάρκεια αυτών των ερευνών.
Οι αναφορές για το σπήλαιο την σύγχρονη εποχή είναι αρκετές και ξεκινούν ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα στο περιοδικό "Ιλισσός" και εφημερίδες "Παλιγγενεσία" και "Φιλομαθών" του 1871, στο περιοδικό "Εκδρομικά" του 1933, σε περιοδικό του Ε.Ο.Σ "Το Βουνό" του 1935, στο περιοδικό "Ύπαιθρος" του 1937 κ.λπ..
Το σπήλαιο έχει αρκετά κατηφορική κλίση και η κύρια διαδρομή είναι μήκους περίπου 100 μέτρων. Στην διαδρομή αυτή υπάρχουν συνολικά 8 θάλαμοι, κάποιοι από αυτούς με πανέμορφο διάκοσμο! Στο τέλος του 8ου θαλάμου, και μετά από ένα πολύ στενό πέρασμα, το σπήλαιο συνεχίζει αρκετά ακόμα, μέσα από άλλους μικρότερους θαλάμους και πολύ στενούς διαδρόμους, και στο τέλος βρίσκονται 2 βάραθρα ένα των 15 και ένα των 30 μέτρων. Εξερευνήθηκε και χαρτογραφήθηκε συστηματικά το 1971 από ομάδα της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας ενώ τα τελευταία χρόνια ολοκληρώθηκε η έρευνα από προσπάθειες του Συλλόγου ΣΠΕΛΕΟ.
Στο τεκμηριογράφημά μας μιλάμε γενικά για την σπηλαιολογική ιστορία του σπηλαίου και δείχνουμε, επεξηγώντας με πλάνα μέσα από το σπήλαιο, τον υπέροχο και μοναδικό σπηλαιοδιάκοσμό του, με τους θαυμάσιους σταλακτικούς και σταλαγμιτικούς σχηματισμούς.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Κάθε επίσκεψη σε μη οργανωμένο σπήλαιο οφείλει να γίνεται με την συνοδεία έμπειρου σπηλαιολόγου και με την χρήση κατάλληλου εξοπλισμού. Σεβόμαστε την φύση, το σπήλαιο, το εσωτερικό του, δεν αφήνουμε τίποτα μέσα σε αυτό, δεν παίρνουμε τίποτα μέσα από αυτό. Μην επιχειρήσετε προσπάθεια επίσκεψης στο σπήλαιο μόνοι σας.
_______________________________________________________________________
Σειρά τεκμηριογραφημάτων για τον Υμηττό υπό τον γενικό τίτλο:
ΥΜΗΤΤΟΣ, ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟ ΙΕΡΟ ΒΟΥΝΟ
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Η τυχαία ανακάλυψη από δύο Αμερικανούς περιπατητές το 1921 κάποιων κεραμεικών θραυσμάτων στην κορυφή του Υμηττού, οδήγησε δύο χρόνια αργότερα στην ανασκαφή και στην εύρεση της θέσης του ιερού του Διός στην κορυφή του Υμηττού.
Η δεύτερη ανασκαφή το 1939 πάλι από την Αμερικανική Αρχαιολογική Εταιρεία οδήγησε στην ιστορική εύρεση του βωμού του Ομβρίου Διός, στην βάση του αγάλματος του Υμηττίου Διός καθώς και χιλιάδων κεραμεικών θραυσμάτων, αρκετών ενεπίγραφων μάλιστα, που τεκμηρίωσαν την λατρεία στον χώρο ήδη από την εποχή του Χαλκού.
Όλες αυτές οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις, η μελέτη των ευρημάτων, οι ιστορικές πηγές τόσο για το ιερό όσο και για τον Υμηττό αναλύονται στο νέο μας τεκμηριογράφημα στον Υμηττό και στην θέση που ανακαλύφθηκε το ιερό, στην κορυφή του Υμηττού. Ακολουθήστε μας σε αυτή μας την ανάβαση στο ιερό όρος και στην μοναδική ιστορία του τόσο άγνωστου αλλά σπουδαίου αρχαιολογικού τόπου.
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Ένα ιδιαίτερο μεγαλιθικό κτίσμα βρίσκεται στις πλαγιές του Υμηττού, στην καρδιά της αρχαίας λατομικής περιοχής, ανάμεσα σε πάμπολλα μικρά και μεγάλα λατομεία. Η μοναδικότητα του, σε συνδυασμό με την έλλειψη αρχαιολογικών ανασκαφών στην περιοχή, έχουν τροφοδοτήσει πλήθος υποθέσεων για το πότε, από ποιον και γιατί κτίστηκε. Αυτός είναι ο προορισμός μας σε αυτό το τεκμηριογράφημα, να ανακαλύψουμε όσα περισσότερα μπορούμε για το περίφημο Δρακόσπιτο του Υμηττού και να απαντήσουμε σε αυτά τα αναπάντητα μέχρι σήμερα ερωτήματα.
Στην πορεία μας για το Δρακόσπιτο περπατάμε πάνω στα ίχνη αρχαίων μονοπατιών, ανακαλύπτουμε τα απομεινάρια των αρχαίων λατόμων και συναντάμε από κοντά το μοναδικό Δρακόσπιτο της Ελλάδος που βρίσκεται εκτός περιοχής Ευβοίας.
Εξετάζουμε την αρχιτεκτονική του, την ιστορία του, το συγκρίνουμε με τα Δρακόσπιτα της Εύβοιας ως προς τις ομοιότητες και τις διαφορές και βλέπουμε τα χαράγματα που βρίσκονται εντός του, τα πρώτα εκ των οποίων χρονολογούνται από τον 18ο αιώνα.
Ανηφορίζοντας λίγο παραπάνω συναντάμε δύο μικρά αρχαία λατομεία. Το αξιοσημείωτο αυτών είναι οι "κτητορικές" επιγραφές τους, που ανακαλύφθηκαν το 1980 και παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο τεκμηριογράφημά μας.
Η τριάδα της περιοχής κλείνει με τα ίχνη ενός αρχαίου κυκλοτερούς κτίσματος, ακριβώς δίπλα από το Δρακόσπιτο, όπου έχει κι αυτό την δική του ιστορία.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου