Τα ρέματα της Αττικής // Μέρος Γ': Νότια Αττική, Νησιά Αργοσαρωνικού και Τροιζηνία // Γνωριμία με τις υδάτινες διαδρομές της Αττικής, παρέα με μια σταγόνα νερού.
Τα ρέματα της Αττικής.
Γνωριμία με τις υδάτινες διαδρομές της Αττικής,
παρέα με μια σταγόνα νερού [χάρτες].
Μέρος 3ο από 4: Νότια Αττική,
Νησιά Αργοσαρωνικού και Τροιζηνία
Μέρος 3ο από 4: Νότια Αττική,
Νησιά Αργοσαρωνικού και Τροιζηνία
Εισαγωγή
Η Αττική είναι ένας τόπος ρεμάτων και βουνών που περιβάλλεται από θάλασσα. Όπως ο ίδιος ο πλανήτης μας, έτσι και η Αττική μας, είναι ένα αποτέλεσμα της "συνομιλίας" της γης με το νερό. Αν το χώμα είναι ο πατέρας μας, τότε μάνα μας είναι το νερό. Το ιερό αυτό αγαθό ακολουθεί πιστά και με συνέπεια μια ατέρμονη πορεία από τον ουρανό στην γη, από την γη, διαμέσου των ρεμάτων, στις λίμνες και στην θάλασσα και από τις λίμνες και την θάλασσα πάλι στον ουρανό. Αυτός ο κύκλος του νερού δίνει ζωή σε κάθε έμβιο ον και παράλληλα δημιουργεί, μεταλλάσσει και διαμορφώνει το φυσικό τοπίο μέσα στο οποίο αυτό ζει. Στο παρόν άρθρο συνταξιδεύουμε με μια σταγόνα, η οποία σε κάθε της πτώση από τον ουρανό πέφτει και σε διαφορετικό σημείο της Αττικής. Παρουσιάζουμε λοιπόν την πορεία που αυτή ακολουθεί από το σημείο πτώσης της μέχρι την θάλασσα. Την πορεία αυτή οι άνθρωποι την ονομάσαμε ρέμα.
Τα ρέματα της Αττικής τα οποία ξεπερνούν τον αριθμό των 1000 σε αριθμό, θα παρουσιαστούν σε 4 συνέχειες. Στο πρώτο μέρος της έρευνας μας, η σταγόνα μας έπεσε στα ρέματα της Δυτικής Αττικής ενώ στο δεύτερο μέρος στο Λεκανοπέδιο. Στο παρόν τρίτο μέρος, η σταγόνα μας προσγειώνεται στις περιοχές της Νότιας Αττικής, στα νησιά του Αργοσαρωνικού και στην ευρύτερη περιοχή της Τροιζηνίας. Ας την ακολουθήσουμε και πάλι.
Γλυφάδα - Βάρη - Βούλα - Βουλιαγμένη
Πέφτοντας στις νότιες παρυφές του Υμηττού, η σταγόνα μας αν δεν καταλήξει στις περιοχές του λεκανοπεδίου τότε θα βγει σε μια από τις παραλίες της Βουλιαγμένης αν πέσει στα Δυτικά, ή της Βάρκιζας αν πέσει ανατολικά:
Αν αρχίζουμε να οδεύουμε προς Νότο τότε οι πιθανές διαδρομές της σταγόνας μας, για τις περιοχές της Αγίας Μαρίνας και Αγίου Δημητρίου θα είναι οι εξής:
Λαγονήσι - Σαρωνίδα
Ακόμα πιο Νότια φτάνουμε στις περιοχές του Λαγονησίου και της Σαρωνίδας:
Ανάβυσσος - Παλαιά Φώκαια
Φτάνοντας στην περιοχή της Αναβύσσου με την γείτονα της, Παλαιά Φώκαια, συναντούμε τις περίφημες Αλυκές (με πράσινο περίγραμμα στον χάρτη). Οι διαδρομές πολλές για την σταγόνα μας, η κατάληξη μία: ο κόλπος της Αναβύσσου.
Ας σταθούμε λίγο στην περιοχή των Αλυκών.
Για την ιστορία των Αλυκών αντιγράφουμε από το http://saronikos.gr/φτιάχνοντας-τ-αλάτι/:
Παίρνοντας τον δρόμο από την πόλη της Αναβύσσου για τη θάλασσα, μια τεράστια έκταση γης υπάρχει ακόμη εκεί για να μας θυμίζει ότι ο τόπος αυτός έβγαζε κάποτε το καλύτερο αλάτι της Ελλάδας. Είναι οι Αλυκές της Αναβύσσου. Μια γη που η κοντινή θάλασσα, το έδαφός της και ο αέρας που πέρναγε από πάνω την έκαναν τον καλύτερο τόπο για να φτιάχνεται το κάτασπρο χρυσάφι της θάλασσας. Οι χαρτογράφοι, ήδη από το 1520 είχαν μιλήσει για το αλάτι που έβγαζαν οι άνθρωποι στον τόπο αυτό. Στην αρχή πρωτόγονα. Μετά φτιάχτηκαν τα κανάλια που έφερναν χειμώνα το νερό στους λάκκους και τις δεξαμενές, τις «θερμάστρες» και τις «τροφούς» και που το καλοκαιράκι το έκαναν να μεταμορφώνεται σε μεγάλους λευκούς κρυστάλλους, το αλάτι.
Έπρεπε να σουν μάστορας για να δουλέψεις στ’ αλάτι. Σκληρή δουλειά. Να φτυαρίζεις με ακρίβεια χωρίς να βρεις χώμα και να σε τρώει ο ήλιος που αντανακλούσε στο τεράστιο λευκό κρυσταλλικό χαλί ενώ τα βαγονέτα για να πας τ’ αλάτι για αποθήκευση τα έσερναν άλογα. Κάθε Ιούλιο με Σεπτέμβριο τα βουνά με τ’ αλάτι παίρνανε μορφές και ετοιμάζονταν. Μετά ερχόταν οι δροσιές και το χρυσάφι της γης πουλιόταν πια σε όλο τον κόσμο. Οι πρόσφυγες της Μικρασίας που ήρθαν μετά την καταστροφή της Σμύρνης ήξεραν να δουλεύουν το αλάτι. Βοήθησαν και έκαναν τις Αλυκές Αναβύσσου να ακμάσουν. Μέχρι να έρθει το τέλος στα 1968. Τότε που τ’ αλάτι άφησε για πάντα τον τόπο της Αναβύσσου αλλά συνεχίζει να νοστιμεύει τις ζωές μας.
Για τις προσπάθειες "αξιοποίησης" αντιγράφουμε από http://www.dealnews.gr/:
Oι προσπάθειες αρχίζουν από το 1970 που ανατέθηκε η διαχείριση στον EOT και μέχρι τώρα δεν ευοδώθηκε καμία. Oι πέντε πιο σοβαρές αφορούσαν:
- την εκμίσθωση της έκτασης για κατασκευή και λειτουργία έργων τουριστικής αξιοποίησης (1989),
- τη μεταφορά του Iπποδρόμου (1992),
- το χαρακτηρισμό ως Περιοχή Oλοκληρωμένης Tουριστικής Aνάπτυξης (1995),
- τη δημιουργία γηπέδου γκολφ, συνεδριακού κέντρου ή κέντρου θαλασσοθεραπείας και οργανωμένης ακτής λουομένων (1997) και
- την ίδρυση θεματικού πάρκου και ξενοδοχειακής μονάδας (2000-2002).
Ένα από τα αγκάθια της υπόθεσης είναι οι διεκδικήσεις παλαιών δικαιούχων που οι ιδιοκτησίες τους απαλλοτριώθηκαν υπέρ του EOT, αρχής γενομένης από το 1971 και το 1994 προσέφυγαν στο ΣτE ζητώντας ανάκληση των απαλλοτριώσεων λόγω παρέλευσης 20ετίας Έτσι, σήμερα από τα 1610 στρ. των Aλυκών, πάνω από 100 έχουν επικυρωθεί με αμετάκλητες ακυρωτικές αποφάσεις του ΣτE στους αρχικούς ιδιοκτήτες και του κληρονόμους τους, 820 στρ. παραμένουν στην ιδιοκτησία του EOT, με διαχειρίστρια την ETAΔ και 688 στρ. μεταφέρθηκαν πέρυσι στην Παράκτιο Mέτωπο που πρόσφατα απορροφήθηκε επίσης από την ETAΔ, και η οποία με τη σειρά της οδεύει σε απορρόφηση από το Tαμείο Aποκρατικοποιήσεων.
Παράλληλα, όμως, με το νόμο 4277/2014 για το νέο Pυθμιστικό Σχέδιο Aθήνας-Aττικής οι Aλυκές και το παράκτιο τμήμα του Aγίου Nικολάου Aναβύσσου χαρακτηρίστηκαν ως υγρότοποι. Έτσι, ουσιαστικά αξιοποιήσιμα είναι τα 688 στρ. της ETAΔ, καθώς στα υπόλοιπα 912 που δεν μεταβιβάστηκαν στην Παράκτιο Mέτωπο υπάρχουν δικαστικές εκκρεμότητες. Σε αυτό το καθαρό κομμάτι περιλαμβάνονται 669 στρ. του κυρίως κτήματος των Aλυκών και το μεγαλύτερο τμήμα της κεντρικής παραλίας της Aναβύσσου.
Θυμάρι - Χάρακας - Λεγρενά
Στην πορεία προς Σούνιο βλέπουμε ότι οι υδάτινες διαδρομές είναι ποικίλες και ενδιαφέρουσες:
Λεγρενά - Σούνιο
Φτάνοντας στην περιοχή του Σουνίου, η υδάτινη διαδρομή που δεσπόζει, είναι το μεγάλο ρέμα των Λεγρενών που ξεκινάει από την περιοχή του Αγίου Κωνσταντίνου και διασχίζοντας τον Εθνικό Δρυμό Σουνίου καταλήγει στην θάλασσα.
Κάτω Ποσειδωνία - Λαύριο
Αρχίζοντας να ανεβαίνουμε και πάλι από τις ανατολικές όχθες της Αττικής, συναντούμε το ρέμα της Κάτω Ποσειδωνίας και κατόπιν τα ρέματα της περιοχής του Λαυρίου:
Θορικό - Κερατέα
Βορειότερα του Λαυρίου, στο Θορικό καταλήγει ένα από τα μεγαλύτερα ρέματα της Αττικής, αυτό της Ντάρδεζας - Θορικού, συνολικού μήκους 16 περίπου χιλιομέτρων. Βρίσκεται κυρίως στην δεξιά πλευρά της λεωφόρου Σουνίου όπως κατευθυνόμαστε για Λαύριο.
Δασκαλειό - Πόρτο Ράφτη
Στα βόρεια όρια της Λαυρεωτικής μεταλλευτικής ζώνης που φτάνουν μέχρι το Δασκαλειό, τα ρέματα κυριαρχούν και εδώ και η σταγόνα μας έχει πολλές επιλογές:
Πόρτο Ράφτη - Βραυρώνα
Φτάνοντας στην περιοχή του Μαρκόπουλου και των Σπάτων η σταγόνα μας αν δεν καταλήξει στο Πόρτο Ράφτη, τότε κατά πάσα πιθανότητα θα ενταχθεί στο δίκτυο ρεμάτων του Ερασίνου ποταμού, ο οποίος εκβάλει στον υγροβιότοπο που περιβάλει το ιερό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος.
Η λεκάνη του ποταμού Ερασίνου
(αντιγραφή από: Αντιπλημμυρική προστασία λεκανοπεδίου ρέματος Ερασίνου, Εισηγητές : Α.Μπενσασσών – Β.Παπαλεξόπουλος, Αθήνα 2 Νοεμβρίου 2004)
Ο Ερασίνος αποτελεί τον αποδέκτη της απορροής της κεντρικής περιοχής των Μεσογείων (ευρύτερη περιοχή Παιανίας, Κορωπίου, νότια ζώνη Σπάτων) και της νότιας περιοχής των Μεσογείων (Μαρκόπουλο, Κουβαράς). Έχει σημαντική λεκάνη απορροής (204 χλμ2) και οριοθετείται από:
- τον υδροκρίτη του ρέματος Ραφήνας (βόρεια),
- την οροσειρά του Υμηττού (δυτικά) και
- τους αυχένες μεταξύ των υψωμάτων Ψηλόβραχος, Κορυφή, Μερέντα, Κερατοβούνι, Πάνειο Όρος, Στρογγυλοπούλα, Ζυγός και Κόντρα νότια.
Συγκεντρώνει την απορροή τριών βασικών ρεμάτων:
- του ρέματος Αγίου Γεωργίου
- του ρέματος Αγ. Κων/νου – Μαρκοπούλου και
- του ίδιου του Ερασίνου, που είναι και ο τελικός αποδέκτης.
Η συμβολή Ερασίνου- Αγ.Γεωργιου πραγματοποιείται σε μικρή απόσταση (2000 μ. περίπου) από την εκβολή του στον όρμο Βραυρώνας.
Στην εκβολή βρίσκεται ένας σημαντικός υγροβιότοπος (ενταγμένος στο πρόγραμμα Natura 2000) και εκτεταμένη περιοχή αρχαιολογικού ενδιαφέροντος (Ιερός Ναός Βραυρωνίας Αρτέμιδος). Η εκβολή είναι ανεπαρκής και δεν έχουν κατασκευαστεί τα απαιτούμενα τεχνικά έργα για τη διοχέτευση της πλημμυρικής παροχής στη θάλασσα είτε άμεσα είτε μέσω του υγροβιότοπου.
Στην περιοχή του οικοπέδου του αεροδρομίου Ελ. Βενιζέλος εκτάσεως 14 χλμ2 περίπου, πριν 25 χρόνια περίπου είχαν γίνει εκτεταμένες χωματουργικές εργασίες με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν λεκάνες συγκράτησης των επιφανειακών απορροών των ανάντη λεκανών που αποτελούν σημαντικό τμήμα της συνολικής λεκάνης του Ερασίνου. Εξάλλου την περίοδο πριν την κατασκευή των μεγάλων συγκοινωνιακών έργων (Αττική Οδός), του αεροδρομίου, του Ιππικού Κέντρου κλπ., το μεγαλύτερο ποσοστό της λεκάνης απορροής του ρ. Ερασίνου ήταν γεωργική γη (πεδινή περιοχή) και δασικές εκτάσεις στις ορεινές περιοχές. Έτσι δεν είχαν σημειωθεί σοβαρά προβλήματα πλημμύρων και παρατηρήθηκε το φαινόμενο της καταπάτησης εκτάσεων στις κοίτες των ρεμάτων, για γεωργική χρήση, ακόμα και κατασκευές κτισμάτων στην ευρύτερη ζώνη της κοίτης του ρ. Ερασίνου.
Σταδιακά με την εξέλιξη της υλοποίησης των μεγάλων έργων έγιναν παράλληλα ραγδαίες και ανεξέλεγκτες μεταβολές στις χρήσεις γης που μεταβάλουν προς το δυσμενέστερο τις συνθήκες απορροής. Τα όμβρια ύδατα εντός του αεροδρομίου αντιμετωπίζονται με το σύστημα που έχει κατασκευαστεί και με τη λεκάνη αποθήκευσης/ανάσχεσης στο νότιο άκρο όγκου της τάξεως των 300.000 μ3 γίνεται ελεγχόμενη εκροή των ομβρίων ποσοστού 90% περίπου της έκτασης του αεροδρομίου με μέγιστη παροχή 1,75 μ3/δλ.
Πέραν των σημαντικών έργων που έχουν κατασκευαστεί την τελευταία δεκαετία όπως το Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών, η Αττική Οδός, η Λεωφόρος Βάρης-Κορωπίου, η Λεωφόρος Μαρκοπούλου το Ιππικό Κέντρο, η Βιομηχανική Ζώνη στην περιοχή Καρελά, ΒΙΟΠΑ Κορωπίου, αγωγός φυσικού αερίου και στο άμεσο μέλλον αναμένεται να κατασκευαστούν νέα έργα (η Λεωφόρος Υμηττού-Σπάτων, το Επιχειρησιακό Πάρκο Μαρκοπούλου, η Σιδηροδρομική γραμμή Αθηνών-Λαυρίου κ.λ.π.). Η κατασκευή των σημαντικών αυτών έργων, σε συνδυασμό με τις ραγδαίες και ανεξέλεγκτες μεταβολές στις χρήσεις γης μετέβαλε προς το δυσμενέστερο τις συνθήκες απορροής στον Ερασίνο και κατέστησε αναγκαία την άμεση παρέμβαση στην ανεπαρκή φυσική κοίτη, αποτελεί δε δυναμικό στοιχείο που οφείλει να ληφθεί υπόψη στον οποιοδήποτε μελλοντικό σχεδιασμό του.
Νήσος Σαλαμίνα
Η σταγόνα μας πλέον δεν πέφτει στην χερσαία γη της Αττικής, αλλά ξεκινάει το ταξίδι της στα νησιά του Αργοσαρωνικού. Πρώτος σταθμός Σαλαμίνα:
από wikipedia:
Η Σαλαμίνα, είναι γνωστή από την αρχαιότητα και ως Κούλουρη. Είναι το μεγαλύτερο νησί του Σαρωνικού Κόλπου και το πιο κοντινό στις ακτές της Αττικής. Βρίσκεται ΒΔ του Σαρωνικού Κόλπου και έναντι του Κόλπου της Ελευσίνας (νοτιοδυτικά του νομού Αττικής). Πρωτεύουσά της είναι η ομώνυμη πόλη. Έχει πληθυσμό 39.220, έκταση 95 τετραγωνικά χιλιόμετρα και είναι το νησί με την μεγαλύτερη πυκνότητα μόνιμου πληθυσμού στη Ελλάδα. Κατά την θερινή περίοδο ο πληθυσμός της Σαλαμίνας σημειώνει τεράστια αύξηση, καθώς υπολογίζεται κοντά στις 280.000.
Η Σαλαμίνα είναι η πατρίδα του ομηρικού βασιλιά Αίαντα του Τελαμώνιου και του τραγικού ποιητή Ευριπίδη. Έγινε διεθνώς γνωστή από την ομώνυμη Ναυμαχία που συνέβη το 480 π.Χ., ανάμεσα στους Έλληνες και στην Περσική Αυτοκρατορία, το αποτέλεσμα της οποίας ήταν η νίκη των Ελλήνων και το οριστικό τέλος στα σχέδια των Περσών να εξαπλωθούν στην Ευρώπη. Στην Σαλαμίνα ο μεγάλος νεοέλληνας ποιητής Άγγελος Σικελιανός έμεινε σε ένα σπιτάκι από το 1933 έως το 1950, απέναντι από το Μοναστήρι της Φανερωμένης. Ο θρυλικός αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης, Γεώργιος Καραϊσκάκης είχε το στρατηγείο του στην παραλία της Σαλαμίνας, προστάτης του ήταν ο Άγιος Δημήτρης γι' αυτό και τελευταία του επιθυμία ήταν να ταφεί στο νησί. Στις ΒΑ ακτές της νήσου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του Ναυστάθμου Σαλαμίνας.
Νήσος Αίγινα
Δεύτερος σταθμός η Αίγινα:
από wikipedia:
Η Αίγινα είναι νησί του Σαρωνικού κόλπου. Με το αυτό όνομα φέρεται η πρωτεύουσα και ο κύριος λιμένας της νήσου. Κατά την αρχαιότητα αποτελούσε εποικιστικό κέντρο Πελοποννήσιων, Αιγαιατών και Μυρμιδόνων. Αργότερα υπάγεται μαζί με άλλες ναυτιλιακές πόλεις στο θεσμό της Αμφικτυονίας της Καλαυρίας, συμμετέχει στη ναυμαχία της Σαλαμίνας ενάντια στους Πέρσες και κατά την κλασική εποχή αποτελεί πόλη της Αχαϊκής Συμπολιτείας. Η πόλη της Αίγινας αποτέλεσε την πρώτη πρωτεύουσα της Ελλάδας. Σήμερα είναι το δεύτερο μεγαλύτερο σε έκταση, πληθυσμό και ανάπτυξη νησί του Αργοσαρωνικού και νησιωτικό προάστιο του Πειραιά.
Νήσος Αγκίστρι
Τρίτος σταθμός το Αγκίστρι:
από wikipedia:
Το Αγκίστρι είναι ένα πευκόφυτο τουριστικό νησί της Ελλάδας με έκταση 11,7 τετραγωνικών χιλιομέτρων, 3,5 χιλιόμετρα από το λιμάνι της Αίγινας, με 1.142 κατοίκους (στην απογραφή του 2011). Τους καλοκαιρινούς μήνες, με την προσέλευση των τουριστών, ο αριθμός των κατοίκων φτάνει τους 5.000. Ανήκει στο Νομό Πειραιώς και βρίσκεται στην καρδιά του Σαρωνικού. Στο νησί υπάρχουν τέσσερα χωριά: το Μεγαλοχώρι ή Μύλος (χώρα του νησιού), η Σκάλα (το φυσικό λιμάνι όπου προσεγγίζουν τα φέρι μποτ από Πειραιά/Αίγινα), τα Λιμενάρια και το Μετόχι.
Την 1η Σεπτεμβρίου 2006 έγιναν τα εγκαίνια του νέου λιμανιού στο Μεγαλοχώρι. Το νέο λιμάνι κατασκευάστηκε για την αποσυμφόρηση του κεντρικού λιμανιού της Σκάλας και την γενικότερη αναβάθμιση του τουρισμού στο νησί. Τα ιπτάμενα δελφίνια της ακτοπλοϊκής σύνδεσης με Πειραιά σήμερα προσεγγίζουν το νέο λιμάνι στο Μεγαλοχώρι.
Ο δήμος Αγκιστρίου συστάθηκε με το πρόγραμμα Καλλικράτης την 1η Ιανουαρίου του 2011 και προήλθε από την αναγνώριση της κοινότητας Αγκιστρίου. Περιλαμβάνει το Αγκίστρι και τις κοντινές του νησίδες.
Μέθανα
Τέταρτος σταθμός τα Μέθανα:
από wikipedia:
Η χερσόνησος των Μεθάνων βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα της Πελοποννήσου. Η χερσόνησος είναι γνωστή για τα λουτρά της και το ηφαίστειο στο χωριό Καμένη Χώρα. Υπάρχουν περίπου 30 ηφαιστειακοί δόμοι στη χερσόνησο και η τελευταία ηφαιστειακή δραστηριότητα έγινε υποθαλάσσια το 1700, στο βόρειο μέρος μπροστά από τα Μέθανα.
Μαζί με τα ηφαίστεια της Μήλου, της Σαντορίνης και της Νισύρου, τα Μέθανα ανήκουν στο ηφαιστειακό τόξο του Νοτίου Αιγαίου, το οποίο σχετίζεται με τα σημαντικότερα γεωθερμικά πεδία της Ελλάδας (Σουσάκι – Μέθανα - Μήλος/Κίμωλος/Πολύαιγος – Σαντορίνη και Νίσυρος) και χαρακτηρίζονται ως ενεργό ηφαίστειο. Η χερσόνησος των Μεθάνων βρίσκεται στο δυτικό άκρο του ηφαιστειακού τόξου αυτού και διαθέτει σημαντικό γεωθερμικό δυναμικό, όχι όμως πλήρως ερευνημένο. Η Δημοτική Ενότητα Μεθάνων υπάγεται διοικητικά στο Δήμο Τροιζηνίας - Μεθάνων της Περιφέρειας Αττικής και έχει πληθυσμό 1.967 κατοίκους, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011.
Βόρεια Τροιζηνία
Πέμπτος σταθμός η Βόρεια Τροιζηνία:
από wikipedia:
Η επαρχία Τροιζηνίας πήρε το όνομά της από το αρχαίο ελληνικό κράτος της Τροιζηνίας και καταλαμβάνει το νοτιοανατολικό τμήμα της χερσονήσου της Αργολίδας. Το τμήμα αυτό περιλαμβάνει και τη χερσόνησο των Μεθάνων. Βρέχεται από τον Σαρωνικό κόλπο και γειτνιάζει με τα νησιά του Αργοσαρωνικού, Πόρο (ο οποίος ανήκε στην επαρχία) και Ύδρα. Το έδαφος είναι ορεινό και καλύπτεται στο μεγαλύτερο τμήμα του από τους ορεινούς όγκους των Αδερών και του Ορθολιθίου. Κυριότερη πεδιάδα είναι η πεδιάδα της Τροιζήνας που βρίσκεται περίπου στο μέσο της επαρχίας.
Δημιουργήθηκε αρχικά με την διοικητική διαίρεση του 1833 ως μία από τις έξι επαρχίες του νομού Αργολίδας και Κορινθίας. Καταργήθηκε στην συνέχεια με τη διοικητική διαίρεση του 1836 η οποία κατάργησε προσωρινά το νομαρχιακό σύστημα και επανασυστάθηκε το 1845. Με τη Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας (1845) επανασυστάθηκε η επαρχία Τροιζηνίας. Το 1925 ενσωματώθηκε στον νομό Αττικής. Η επαρχία έγινε μέρος του νομού Πειραιώς στο διάστημα που αυτός ίσχυσε και στην συνέχεια επανήλθε στον νομό Αττικής (νομαρχία Αττικής). Περιλάμβανε επίσης και τον Πόρο ο οποίος ήταν και η έδρα της επαρχίας. Συνόρευε δυτικά με την επαρχία Ερμιονίδας. Καταργήθηκε το 1997 με το σχέδιο Καποδίστριας.
Γαλατάς - Νήσος Πόρος
Έκτος σταθμός ο Γαλατάς και το νησί του Πόρου:
από wikipedia:
Ο Γαλατάς είναι μια παραθαλάσσια κωμόπολη στην βορειοανατολική Πελοπόννησο με πληθυσμό 2.592 κατοίκους. Βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τον Πόρο, από τον οποίο χωρίζεται από έναν στενό πορθμό. Ανήκει διοικητικά στην περιφέρεια Αττικής και στον Δήμο Τροιζηνίας, που αποτελεί την έδρα του.
Ο Πόρος είναι νησί του Σαρωνικού Κόλπου. Η αρχαία ονομασία του ήταν Καλαυρία. Έχει 3.993 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011 που αποτελούν ομώνυμο δήμο. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση από την ακτή Πελοποννήσου και το απέναντι χωριό Γαλατάς. Είναι γνωστός, μεταξύ άλλων, για το σπουδαίο λεμονοδάσος του. Στην πραγματικότητα πρόκειται για δύο νησιά, την Σφαιρία και την Καλαυρία, τα οποία χωρίζει ένα πολύ μικρό κανάλι θάλασσας αμέσως μετά τον Ναύσταθμο (Προγυμναστήριο).
Νότια Τροιζηνία
Έβδομος σταθμός η Νότια Τροιζηνία:
Νήσος Ύδρα
Όγδοος σταθμός το νησί της Ύδρας:
από www.hydra.com.gr/history/more/ και wikipedia:
Το όνομα της Ύδρας οφείλεται στα άφθονα νερά που ανάβλυζαν από τις πλούσιες πηγές που είχε στην αρχαιότητα. Οι ιστορικοί αναφέρουν το νησί με το όνομα Υδραία και στο εσωτερικό του νησιού έχουν διασωθεί ίχνη αρχαίων οικισμών, όπως μαρτυρούν αρχαιολογικές ανασκαφές στη θέση Επισκοπή. Έχει σημαντική ναυτική ιστορία και παράδοση. Αναπαλαιωμένα αρχοντικά, το παλιό γραφικό λιμάνι με τις πολεμίστρες και τα κανόνια, τα μουσεία, τα μοναστήρια, η ναυτική σχολή, συνθέτουν την εικόνα του νησιού, η οποία μας μαρτυρεί την σημαντική ιστορική σημασία της. Κατά τον αγώνα της επανάστασης του 1821 η Ύδρα μαζί με τις Σπέτσες και τα Ψαρά έπαιξαν σημαντικό ρόλο, λόγω της μεγάλης ναυτικής δύναμης που διέθεταν. Στην Επανάσταση του 1821 η Ύδρα διέθετε 186 πλοία.
Μεγάλοι πλοιοκτήτες, ναυμάχοι του 1821 και πολιτικοί κατάγονται από το νησί. Ανάμεσά τους οι Ανδρέας Μιαούλης, Κουντουριώτης, Κριεζής, Τσαμαδός, Σαχίνης, Τομπάζης κ.α. Αυτή η ναυτική παράδοση συνεχίζεται μέχρι σήμερα με έναν μικρό αλιευτικό στόλο και την Ακαδημία Εμποροπλοιάρχων, που άρχισε να λειτουργεί αμέσως μετά την επανάσταση του 1821 και είναι η αρχαιότερη σχολή εμποροπλοιάρχων της ανατολικής Μεσογείου. Στις μέρες μας στεγάζεται στο αρχοντικό του Λάζαρου Τσαμαδού και της Μαρίας Δ. Σαχίνη και βοηθητικά κτίρια δωρεάς Αθ. Κουλούρα.
Η πόλη της Ύδρας, που είναι και η μοναδική πόλη του νησιού, έχει ανακηρυχθεί διατηρητέα και απαγορεύονται τα τροχοφόρα. Είναι απλωμένη σε δύο βραχώδεις λόφους και σφύζει από παραδοσιακά σπίτια με κεραμιδένιες σκεπές, έντονες μπλε πόρτες και παράθυρα. Στο νησί υπάρχουν 300 εκκλησίες και πέντε μοναστήρια.
Νήσος Σπέτσες - Νήσος Σπετσοπούλα
Ένατος και τελευταίος σταθμός τα νησιά των Σπετσών και της Σπετσοπούλας:
από wikipedia:
Στην αρχαιότητα ονομάζονταν "Πιτυόνησος" και "Πιτυούσα". Το σημερινό όνομά της πήρε από τους ναυτικούς του Μεσαίωνα Καταλανούς, Γενουάτες και Ενετούς. Οι Φράγκοι την αποκαλούσαν "Ιζόλα ντι Σπέσια" ή "Ιζόλα ντι Σπέσια" (=αρωματοφόρος νήσος). Κατ΄ άλλη εκδοχή το όνομα προήλθε από το "Πέτσα" (Πετσιώτες) που φέρεται ως αρβανίτικος γλωσσικός αναγραμματισμός του αρχαίου ονόματος Πιτυούσα.
Την περίοδο 1821-1832, η Σπέτσες έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην Ελληνική Επανάσταση. Οι Σπετσιώτες πρώτοι ύψωσαν τη σημαία της Επανάστασης την 2η και 3η (Κυριακή του Λαζάρου) Απριλίου του 1821, με μεγάλη τελετή και κανονιοβολισμούς. Κατά τον σύγχρονο της Επανάστασης Ομηρίδη Σκυλίτση, αυτό έγινε στις 26 Μαρτίου. Ο σπετσιωτικός στόλος, αποτελούμενος από εμπορικά πλοία σπετσιωτών, πήρε μέρος σε μεγάλο αριθμό ναυμαχιών, όπως της Αρμάτας, καθώς και σε αποκλεισμούς οχυρών, συγκεκριμένα του Ναυπλίου και της Μονεμβασιάς. Την περίοδο αυτή κάνουν την εμφάνισή τους ηρωικά ονόματα όπως Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, Χατζηγιάννης Μέξης και Κοσμάς Μπαρμπάτσης, ονόματα τα οποία σήμερα κατέχουν υψηλή θέση στην Ελληνική Ιστορία.
Τα ρέματα της Αττικής τα οποία ξεπερνούν τον αριθμό των 1000 σε αριθμό, θα παρουσιαστούν σε 4 συνέχειες. Στο πρώτο μέρος της έρευνας μας, η σταγόνα μας έπεσε στα ρέματα της Δυτικής Αττικής ενώ στο δεύτερο μέρος στο Λεκανοπέδιο. Στο παρόν τρίτο μέρος, η σταγόνα μας προσγειώνεται στις περιοχές της Νότιας Αττικής, στα νησιά του Αργοσαρωνικού και στην ευρύτερη περιοχή της Τροιζηνίας. Ας την ακολουθήσουμε και πάλι.
Γλυφάδα - Βάρη - Βούλα - Βουλιαγμένη
Πέφτοντας στις νότιες παρυφές του Υμηττού, η σταγόνα μας αν δεν καταλήξει στις περιοχές του λεκανοπεδίου τότε θα βγει σε μια από τις παραλίες της Βουλιαγμένης αν πέσει στα Δυτικά, ή της Βάρκιζας αν πέσει ανατολικά:
Στον επόμενο χάρτη που αλιεύσαμε από τα Τεχνικά Χρονικά φαίνονται οι υδρολογικές λεκάνες του χειμάρρου της Γλυφάδας, της Αιξωνής, της Βούλας και της Βάρης:
Αγία Μαρίνα - Άγιος Δημήτριος
Αν αρχίζουμε να οδεύουμε προς Νότο τότε οι πιθανές διαδρομές της σταγόνας μας, για τις περιοχές της Αγίας Μαρίνας και Αγίου Δημητρίου θα είναι οι εξής:
Λαγονήσι - Σαρωνίδα
Ακόμα πιο Νότια φτάνουμε στις περιοχές του Λαγονησίου και της Σαρωνίδας:
Ανάβυσσος - Παλαιά Φώκαια
Φτάνοντας στην περιοχή της Αναβύσσου με την γείτονα της, Παλαιά Φώκαια, συναντούμε τις περίφημες Αλυκές (με πράσινο περίγραμμα στον χάρτη). Οι διαδρομές πολλές για την σταγόνα μας, η κατάληξη μία: ο κόλπος της Αναβύσσου.
Ας σταθούμε λίγο στην περιοχή των Αλυκών.
Για την ιστορία των Αλυκών αντιγράφουμε από το http://saronikos.gr/φτιάχνοντας-τ-αλάτι/:
Παίρνοντας τον δρόμο από την πόλη της Αναβύσσου για τη θάλασσα, μια τεράστια έκταση γης υπάρχει ακόμη εκεί για να μας θυμίζει ότι ο τόπος αυτός έβγαζε κάποτε το καλύτερο αλάτι της Ελλάδας. Είναι οι Αλυκές της Αναβύσσου. Μια γη που η κοντινή θάλασσα, το έδαφός της και ο αέρας που πέρναγε από πάνω την έκαναν τον καλύτερο τόπο για να φτιάχνεται το κάτασπρο χρυσάφι της θάλασσας. Οι χαρτογράφοι, ήδη από το 1520 είχαν μιλήσει για το αλάτι που έβγαζαν οι άνθρωποι στον τόπο αυτό. Στην αρχή πρωτόγονα. Μετά φτιάχτηκαν τα κανάλια που έφερναν χειμώνα το νερό στους λάκκους και τις δεξαμενές, τις «θερμάστρες» και τις «τροφούς» και που το καλοκαιράκι το έκαναν να μεταμορφώνεται σε μεγάλους λευκούς κρυστάλλους, το αλάτι.
Έπρεπε να σουν μάστορας για να δουλέψεις στ’ αλάτι. Σκληρή δουλειά. Να φτυαρίζεις με ακρίβεια χωρίς να βρεις χώμα και να σε τρώει ο ήλιος που αντανακλούσε στο τεράστιο λευκό κρυσταλλικό χαλί ενώ τα βαγονέτα για να πας τ’ αλάτι για αποθήκευση τα έσερναν άλογα. Κάθε Ιούλιο με Σεπτέμβριο τα βουνά με τ’ αλάτι παίρνανε μορφές και ετοιμάζονταν. Μετά ερχόταν οι δροσιές και το χρυσάφι της γης πουλιόταν πια σε όλο τον κόσμο. Οι πρόσφυγες της Μικρασίας που ήρθαν μετά την καταστροφή της Σμύρνης ήξεραν να δουλεύουν το αλάτι. Βοήθησαν και έκαναν τις Αλυκές Αναβύσσου να ακμάσουν. Μέχρι να έρθει το τέλος στα 1968. Τότε που τ’ αλάτι άφησε για πάντα τον τόπο της Αναβύσσου αλλά συνεχίζει να νοστιμεύει τις ζωές μας.
Για τις προσπάθειες "αξιοποίησης" αντιγράφουμε από http://www.dealnews.gr/:
Oι προσπάθειες αρχίζουν από το 1970 που ανατέθηκε η διαχείριση στον EOT και μέχρι τώρα δεν ευοδώθηκε καμία. Oι πέντε πιο σοβαρές αφορούσαν:
- την εκμίσθωση της έκτασης για κατασκευή και λειτουργία έργων τουριστικής αξιοποίησης (1989),
- τη μεταφορά του Iπποδρόμου (1992),
- το χαρακτηρισμό ως Περιοχή Oλοκληρωμένης Tουριστικής Aνάπτυξης (1995),
- τη δημιουργία γηπέδου γκολφ, συνεδριακού κέντρου ή κέντρου θαλασσοθεραπείας και οργανωμένης ακτής λουομένων (1997) και
- την ίδρυση θεματικού πάρκου και ξενοδοχειακής μονάδας (2000-2002).
Ένα από τα αγκάθια της υπόθεσης είναι οι διεκδικήσεις παλαιών δικαιούχων που οι ιδιοκτησίες τους απαλλοτριώθηκαν υπέρ του EOT, αρχής γενομένης από το 1971 και το 1994 προσέφυγαν στο ΣτE ζητώντας ανάκληση των απαλλοτριώσεων λόγω παρέλευσης 20ετίας Έτσι, σήμερα από τα 1610 στρ. των Aλυκών, πάνω από 100 έχουν επικυρωθεί με αμετάκλητες ακυρωτικές αποφάσεις του ΣτE στους αρχικούς ιδιοκτήτες και του κληρονόμους τους, 820 στρ. παραμένουν στην ιδιοκτησία του EOT, με διαχειρίστρια την ETAΔ και 688 στρ. μεταφέρθηκαν πέρυσι στην Παράκτιο Mέτωπο που πρόσφατα απορροφήθηκε επίσης από την ETAΔ, και η οποία με τη σειρά της οδεύει σε απορρόφηση από το Tαμείο Aποκρατικοποιήσεων.
Παράλληλα, όμως, με το νόμο 4277/2014 για το νέο Pυθμιστικό Σχέδιο Aθήνας-Aττικής οι Aλυκές και το παράκτιο τμήμα του Aγίου Nικολάου Aναβύσσου χαρακτηρίστηκαν ως υγρότοποι. Έτσι, ουσιαστικά αξιοποιήσιμα είναι τα 688 στρ. της ETAΔ, καθώς στα υπόλοιπα 912 που δεν μεταβιβάστηκαν στην Παράκτιο Mέτωπο υπάρχουν δικαστικές εκκρεμότητες. Σε αυτό το καθαρό κομμάτι περιλαμβάνονται 669 στρ. του κυρίως κτήματος των Aλυκών και το μεγαλύτερο τμήμα της κεντρικής παραλίας της Aναβύσσου.
Θυμάρι - Χάρακας - Λεγρενά
Στην πορεία προς Σούνιο βλέπουμε ότι οι υδάτινες διαδρομές είναι ποικίλες και ενδιαφέρουσες:
Λεγρενά - Σούνιο
Φτάνοντας στην περιοχή του Σουνίου, η υδάτινη διαδρομή που δεσπόζει, είναι το μεγάλο ρέμα των Λεγρενών που ξεκινάει από την περιοχή του Αγίου Κωνσταντίνου και διασχίζοντας τον Εθνικό Δρυμό Σουνίου καταλήγει στην θάλασσα.
Κάτω Ποσειδωνία - Λαύριο
Αρχίζοντας να ανεβαίνουμε και πάλι από τις ανατολικές όχθες της Αττικής, συναντούμε το ρέμα της Κάτω Ποσειδωνίας και κατόπιν τα ρέματα της περιοχής του Λαυρίου:
Θορικό - Κερατέα
Βορειότερα του Λαυρίου, στο Θορικό καταλήγει ένα από τα μεγαλύτερα ρέματα της Αττικής, αυτό της Ντάρδεζας - Θορικού, συνολικού μήκους 16 περίπου χιλιομέτρων. Βρίσκεται κυρίως στην δεξιά πλευρά της λεωφόρου Σουνίου όπως κατευθυνόμαστε για Λαύριο.
Δασκαλειό - Πόρτο Ράφτη
Στα βόρεια όρια της Λαυρεωτικής μεταλλευτικής ζώνης που φτάνουν μέχρι το Δασκαλειό, τα ρέματα κυριαρχούν και εδώ και η σταγόνα μας έχει πολλές επιλογές:
Πόρτο Ράφτη - Βραυρώνα
Φτάνοντας στην περιοχή του Μαρκόπουλου και των Σπάτων η σταγόνα μας αν δεν καταλήξει στο Πόρτο Ράφτη, τότε κατά πάσα πιθανότητα θα ενταχθεί στο δίκτυο ρεμάτων του Ερασίνου ποταμού, ο οποίος εκβάλει στον υγροβιότοπο που περιβάλει το ιερό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος.
Η λεκάνη του ποταμού Ερασίνου
(αντιγραφή από: Αντιπλημμυρική προστασία λεκανοπεδίου ρέματος Ερασίνου, Εισηγητές : Α.Μπενσασσών – Β.Παπαλεξόπουλος, Αθήνα 2 Νοεμβρίου 2004)
Ο Ερασίνος αποτελεί τον αποδέκτη της απορροής της κεντρικής περιοχής των Μεσογείων (ευρύτερη περιοχή Παιανίας, Κορωπίου, νότια ζώνη Σπάτων) και της νότιας περιοχής των Μεσογείων (Μαρκόπουλο, Κουβαράς). Έχει σημαντική λεκάνη απορροής (204 χλμ2) και οριοθετείται από:
- τον υδροκρίτη του ρέματος Ραφήνας (βόρεια),
- την οροσειρά του Υμηττού (δυτικά) και
- τους αυχένες μεταξύ των υψωμάτων Ψηλόβραχος, Κορυφή, Μερέντα, Κερατοβούνι, Πάνειο Όρος, Στρογγυλοπούλα, Ζυγός και Κόντρα νότια.
Συγκεντρώνει την απορροή τριών βασικών ρεμάτων:
- του ρέματος Αγίου Γεωργίου
- του ρέματος Αγ. Κων/νου – Μαρκοπούλου και
- του ίδιου του Ερασίνου, που είναι και ο τελικός αποδέκτης.
Η συμβολή Ερασίνου- Αγ.Γεωργιου πραγματοποιείται σε μικρή απόσταση (2000 μ. περίπου) από την εκβολή του στον όρμο Βραυρώνας.
Στην εκβολή βρίσκεται ένας σημαντικός υγροβιότοπος (ενταγμένος στο πρόγραμμα Natura 2000) και εκτεταμένη περιοχή αρχαιολογικού ενδιαφέροντος (Ιερός Ναός Βραυρωνίας Αρτέμιδος). Η εκβολή είναι ανεπαρκής και δεν έχουν κατασκευαστεί τα απαιτούμενα τεχνικά έργα για τη διοχέτευση της πλημμυρικής παροχής στη θάλασσα είτε άμεσα είτε μέσω του υγροβιότοπου.
Στην περιοχή του οικοπέδου του αεροδρομίου Ελ. Βενιζέλος εκτάσεως 14 χλμ2 περίπου, πριν 25 χρόνια περίπου είχαν γίνει εκτεταμένες χωματουργικές εργασίες με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν λεκάνες συγκράτησης των επιφανειακών απορροών των ανάντη λεκανών που αποτελούν σημαντικό τμήμα της συνολικής λεκάνης του Ερασίνου. Εξάλλου την περίοδο πριν την κατασκευή των μεγάλων συγκοινωνιακών έργων (Αττική Οδός), του αεροδρομίου, του Ιππικού Κέντρου κλπ., το μεγαλύτερο ποσοστό της λεκάνης απορροής του ρ. Ερασίνου ήταν γεωργική γη (πεδινή περιοχή) και δασικές εκτάσεις στις ορεινές περιοχές. Έτσι δεν είχαν σημειωθεί σοβαρά προβλήματα πλημμύρων και παρατηρήθηκε το φαινόμενο της καταπάτησης εκτάσεων στις κοίτες των ρεμάτων, για γεωργική χρήση, ακόμα και κατασκευές κτισμάτων στην ευρύτερη ζώνη της κοίτης του ρ. Ερασίνου.
Σταδιακά με την εξέλιξη της υλοποίησης των μεγάλων έργων έγιναν παράλληλα ραγδαίες και ανεξέλεγκτες μεταβολές στις χρήσεις γης που μεταβάλουν προς το δυσμενέστερο τις συνθήκες απορροής. Τα όμβρια ύδατα εντός του αεροδρομίου αντιμετωπίζονται με το σύστημα που έχει κατασκευαστεί και με τη λεκάνη αποθήκευσης/ανάσχεσης στο νότιο άκρο όγκου της τάξεως των 300.000 μ3 γίνεται ελεγχόμενη εκροή των ομβρίων ποσοστού 90% περίπου της έκτασης του αεροδρομίου με μέγιστη παροχή 1,75 μ3/δλ.
Πέραν των σημαντικών έργων που έχουν κατασκευαστεί την τελευταία δεκαετία όπως το Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών, η Αττική Οδός, η Λεωφόρος Βάρης-Κορωπίου, η Λεωφόρος Μαρκοπούλου το Ιππικό Κέντρο, η Βιομηχανική Ζώνη στην περιοχή Καρελά, ΒΙΟΠΑ Κορωπίου, αγωγός φυσικού αερίου και στο άμεσο μέλλον αναμένεται να κατασκευαστούν νέα έργα (η Λεωφόρος Υμηττού-Σπάτων, το Επιχειρησιακό Πάρκο Μαρκοπούλου, η Σιδηροδρομική γραμμή Αθηνών-Λαυρίου κ.λ.π.). Η κατασκευή των σημαντικών αυτών έργων, σε συνδυασμό με τις ραγδαίες και ανεξέλεγκτες μεταβολές στις χρήσεις γης μετέβαλε προς το δυσμενέστερο τις συνθήκες απορροής στον Ερασίνο και κατέστησε αναγκαία την άμεση παρέμβαση στην ανεπαρκή φυσική κοίτη, αποτελεί δε δυναμικό στοιχείο που οφείλει να ληφθεί υπόψη στον οποιοδήποτε μελλοντικό σχεδιασμό του.
Νήσος Σαλαμίνα
Η σταγόνα μας πλέον δεν πέφτει στην χερσαία γη της Αττικής, αλλά ξεκινάει το ταξίδι της στα νησιά του Αργοσαρωνικού. Πρώτος σταθμός Σαλαμίνα:
από wikipedia:
Η Σαλαμίνα, είναι γνωστή από την αρχαιότητα και ως Κούλουρη. Είναι το μεγαλύτερο νησί του Σαρωνικού Κόλπου και το πιο κοντινό στις ακτές της Αττικής. Βρίσκεται ΒΔ του Σαρωνικού Κόλπου και έναντι του Κόλπου της Ελευσίνας (νοτιοδυτικά του νομού Αττικής). Πρωτεύουσά της είναι η ομώνυμη πόλη. Έχει πληθυσμό 39.220, έκταση 95 τετραγωνικά χιλιόμετρα και είναι το νησί με την μεγαλύτερη πυκνότητα μόνιμου πληθυσμού στη Ελλάδα. Κατά την θερινή περίοδο ο πληθυσμός της Σαλαμίνας σημειώνει τεράστια αύξηση, καθώς υπολογίζεται κοντά στις 280.000.
Η Σαλαμίνα είναι η πατρίδα του ομηρικού βασιλιά Αίαντα του Τελαμώνιου και του τραγικού ποιητή Ευριπίδη. Έγινε διεθνώς γνωστή από την ομώνυμη Ναυμαχία που συνέβη το 480 π.Χ., ανάμεσα στους Έλληνες και στην Περσική Αυτοκρατορία, το αποτέλεσμα της οποίας ήταν η νίκη των Ελλήνων και το οριστικό τέλος στα σχέδια των Περσών να εξαπλωθούν στην Ευρώπη. Στην Σαλαμίνα ο μεγάλος νεοέλληνας ποιητής Άγγελος Σικελιανός έμεινε σε ένα σπιτάκι από το 1933 έως το 1950, απέναντι από το Μοναστήρι της Φανερωμένης. Ο θρυλικός αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης, Γεώργιος Καραϊσκάκης είχε το στρατηγείο του στην παραλία της Σαλαμίνας, προστάτης του ήταν ο Άγιος Δημήτρης γι' αυτό και τελευταία του επιθυμία ήταν να ταφεί στο νησί. Στις ΒΑ ακτές της νήσου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του Ναυστάθμου Σαλαμίνας.
Νήσος Αίγινα
Δεύτερος σταθμός η Αίγινα:
από wikipedia:
Η Αίγινα είναι νησί του Σαρωνικού κόλπου. Με το αυτό όνομα φέρεται η πρωτεύουσα και ο κύριος λιμένας της νήσου. Κατά την αρχαιότητα αποτελούσε εποικιστικό κέντρο Πελοποννήσιων, Αιγαιατών και Μυρμιδόνων. Αργότερα υπάγεται μαζί με άλλες ναυτιλιακές πόλεις στο θεσμό της Αμφικτυονίας της Καλαυρίας, συμμετέχει στη ναυμαχία της Σαλαμίνας ενάντια στους Πέρσες και κατά την κλασική εποχή αποτελεί πόλη της Αχαϊκής Συμπολιτείας. Η πόλη της Αίγινας αποτέλεσε την πρώτη πρωτεύουσα της Ελλάδας. Σήμερα είναι το δεύτερο μεγαλύτερο σε έκταση, πληθυσμό και ανάπτυξη νησί του Αργοσαρωνικού και νησιωτικό προάστιο του Πειραιά.
Νήσος Αγκίστρι
Τρίτος σταθμός το Αγκίστρι:
από wikipedia:
Το Αγκίστρι είναι ένα πευκόφυτο τουριστικό νησί της Ελλάδας με έκταση 11,7 τετραγωνικών χιλιομέτρων, 3,5 χιλιόμετρα από το λιμάνι της Αίγινας, με 1.142 κατοίκους (στην απογραφή του 2011). Τους καλοκαιρινούς μήνες, με την προσέλευση των τουριστών, ο αριθμός των κατοίκων φτάνει τους 5.000. Ανήκει στο Νομό Πειραιώς και βρίσκεται στην καρδιά του Σαρωνικού. Στο νησί υπάρχουν τέσσερα χωριά: το Μεγαλοχώρι ή Μύλος (χώρα του νησιού), η Σκάλα (το φυσικό λιμάνι όπου προσεγγίζουν τα φέρι μποτ από Πειραιά/Αίγινα), τα Λιμενάρια και το Μετόχι.
Την 1η Σεπτεμβρίου 2006 έγιναν τα εγκαίνια του νέου λιμανιού στο Μεγαλοχώρι. Το νέο λιμάνι κατασκευάστηκε για την αποσυμφόρηση του κεντρικού λιμανιού της Σκάλας και την γενικότερη αναβάθμιση του τουρισμού στο νησί. Τα ιπτάμενα δελφίνια της ακτοπλοϊκής σύνδεσης με Πειραιά σήμερα προσεγγίζουν το νέο λιμάνι στο Μεγαλοχώρι.
Ο δήμος Αγκιστρίου συστάθηκε με το πρόγραμμα Καλλικράτης την 1η Ιανουαρίου του 2011 και προήλθε από την αναγνώριση της κοινότητας Αγκιστρίου. Περιλαμβάνει το Αγκίστρι και τις κοντινές του νησίδες.
Μέθανα
Τέταρτος σταθμός τα Μέθανα:
από wikipedia:
Η χερσόνησος των Μεθάνων βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα της Πελοποννήσου. Η χερσόνησος είναι γνωστή για τα λουτρά της και το ηφαίστειο στο χωριό Καμένη Χώρα. Υπάρχουν περίπου 30 ηφαιστειακοί δόμοι στη χερσόνησο και η τελευταία ηφαιστειακή δραστηριότητα έγινε υποθαλάσσια το 1700, στο βόρειο μέρος μπροστά από τα Μέθανα.
Μαζί με τα ηφαίστεια της Μήλου, της Σαντορίνης και της Νισύρου, τα Μέθανα ανήκουν στο ηφαιστειακό τόξο του Νοτίου Αιγαίου, το οποίο σχετίζεται με τα σημαντικότερα γεωθερμικά πεδία της Ελλάδας (Σουσάκι – Μέθανα - Μήλος/Κίμωλος/Πολύαιγος – Σαντορίνη και Νίσυρος) και χαρακτηρίζονται ως ενεργό ηφαίστειο. Η χερσόνησος των Μεθάνων βρίσκεται στο δυτικό άκρο του ηφαιστειακού τόξου αυτού και διαθέτει σημαντικό γεωθερμικό δυναμικό, όχι όμως πλήρως ερευνημένο. Η Δημοτική Ενότητα Μεθάνων υπάγεται διοικητικά στο Δήμο Τροιζηνίας - Μεθάνων της Περιφέρειας Αττικής και έχει πληθυσμό 1.967 κατοίκους, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011.
Βόρεια Τροιζηνία
Πέμπτος σταθμός η Βόρεια Τροιζηνία:
από wikipedia:
Η επαρχία Τροιζηνίας πήρε το όνομά της από το αρχαίο ελληνικό κράτος της Τροιζηνίας και καταλαμβάνει το νοτιοανατολικό τμήμα της χερσονήσου της Αργολίδας. Το τμήμα αυτό περιλαμβάνει και τη χερσόνησο των Μεθάνων. Βρέχεται από τον Σαρωνικό κόλπο και γειτνιάζει με τα νησιά του Αργοσαρωνικού, Πόρο (ο οποίος ανήκε στην επαρχία) και Ύδρα. Το έδαφος είναι ορεινό και καλύπτεται στο μεγαλύτερο τμήμα του από τους ορεινούς όγκους των Αδερών και του Ορθολιθίου. Κυριότερη πεδιάδα είναι η πεδιάδα της Τροιζήνας που βρίσκεται περίπου στο μέσο της επαρχίας.
Δημιουργήθηκε αρχικά με την διοικητική διαίρεση του 1833 ως μία από τις έξι επαρχίες του νομού Αργολίδας και Κορινθίας. Καταργήθηκε στην συνέχεια με τη διοικητική διαίρεση του 1836 η οποία κατάργησε προσωρινά το νομαρχιακό σύστημα και επανασυστάθηκε το 1845. Με τη Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας (1845) επανασυστάθηκε η επαρχία Τροιζηνίας. Το 1925 ενσωματώθηκε στον νομό Αττικής. Η επαρχία έγινε μέρος του νομού Πειραιώς στο διάστημα που αυτός ίσχυσε και στην συνέχεια επανήλθε στον νομό Αττικής (νομαρχία Αττικής). Περιλάμβανε επίσης και τον Πόρο ο οποίος ήταν και η έδρα της επαρχίας. Συνόρευε δυτικά με την επαρχία Ερμιονίδας. Καταργήθηκε το 1997 με το σχέδιο Καποδίστριας.
Γαλατάς - Νήσος Πόρος
Έκτος σταθμός ο Γαλατάς και το νησί του Πόρου:
από wikipedia:
Ο Γαλατάς είναι μια παραθαλάσσια κωμόπολη στην βορειοανατολική Πελοπόννησο με πληθυσμό 2.592 κατοίκους. Βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τον Πόρο, από τον οποίο χωρίζεται από έναν στενό πορθμό. Ανήκει διοικητικά στην περιφέρεια Αττικής και στον Δήμο Τροιζηνίας, που αποτελεί την έδρα του.
Ο Πόρος είναι νησί του Σαρωνικού Κόλπου. Η αρχαία ονομασία του ήταν Καλαυρία. Έχει 3.993 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011 που αποτελούν ομώνυμο δήμο. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση από την ακτή Πελοποννήσου και το απέναντι χωριό Γαλατάς. Είναι γνωστός, μεταξύ άλλων, για το σπουδαίο λεμονοδάσος του. Στην πραγματικότητα πρόκειται για δύο νησιά, την Σφαιρία και την Καλαυρία, τα οποία χωρίζει ένα πολύ μικρό κανάλι θάλασσας αμέσως μετά τον Ναύσταθμο (Προγυμναστήριο).
Νότια Τροιζηνία
Έβδομος σταθμός η Νότια Τροιζηνία:
Νήσος Ύδρα
Όγδοος σταθμός το νησί της Ύδρας:
από www.hydra.com.gr/history/more/ και wikipedia:
Το όνομα της Ύδρας οφείλεται στα άφθονα νερά που ανάβλυζαν από τις πλούσιες πηγές που είχε στην αρχαιότητα. Οι ιστορικοί αναφέρουν το νησί με το όνομα Υδραία και στο εσωτερικό του νησιού έχουν διασωθεί ίχνη αρχαίων οικισμών, όπως μαρτυρούν αρχαιολογικές ανασκαφές στη θέση Επισκοπή. Έχει σημαντική ναυτική ιστορία και παράδοση. Αναπαλαιωμένα αρχοντικά, το παλιό γραφικό λιμάνι με τις πολεμίστρες και τα κανόνια, τα μουσεία, τα μοναστήρια, η ναυτική σχολή, συνθέτουν την εικόνα του νησιού, η οποία μας μαρτυρεί την σημαντική ιστορική σημασία της. Κατά τον αγώνα της επανάστασης του 1821 η Ύδρα μαζί με τις Σπέτσες και τα Ψαρά έπαιξαν σημαντικό ρόλο, λόγω της μεγάλης ναυτικής δύναμης που διέθεταν. Στην Επανάσταση του 1821 η Ύδρα διέθετε 186 πλοία.
Μεγάλοι πλοιοκτήτες, ναυμάχοι του 1821 και πολιτικοί κατάγονται από το νησί. Ανάμεσά τους οι Ανδρέας Μιαούλης, Κουντουριώτης, Κριεζής, Τσαμαδός, Σαχίνης, Τομπάζης κ.α. Αυτή η ναυτική παράδοση συνεχίζεται μέχρι σήμερα με έναν μικρό αλιευτικό στόλο και την Ακαδημία Εμποροπλοιάρχων, που άρχισε να λειτουργεί αμέσως μετά την επανάσταση του 1821 και είναι η αρχαιότερη σχολή εμποροπλοιάρχων της ανατολικής Μεσογείου. Στις μέρες μας στεγάζεται στο αρχοντικό του Λάζαρου Τσαμαδού και της Μαρίας Δ. Σαχίνη και βοηθητικά κτίρια δωρεάς Αθ. Κουλούρα.
Η πόλη της Ύδρας, που είναι και η μοναδική πόλη του νησιού, έχει ανακηρυχθεί διατηρητέα και απαγορεύονται τα τροχοφόρα. Είναι απλωμένη σε δύο βραχώδεις λόφους και σφύζει από παραδοσιακά σπίτια με κεραμιδένιες σκεπές, έντονες μπλε πόρτες και παράθυρα. Στο νησί υπάρχουν 300 εκκλησίες και πέντε μοναστήρια.
Νήσος Σπέτσες - Νήσος Σπετσοπούλα
Ένατος και τελευταίος σταθμός τα νησιά των Σπετσών και της Σπετσοπούλας:
από wikipedia:
Στην αρχαιότητα ονομάζονταν "Πιτυόνησος" και "Πιτυούσα". Το σημερινό όνομά της πήρε από τους ναυτικούς του Μεσαίωνα Καταλανούς, Γενουάτες και Ενετούς. Οι Φράγκοι την αποκαλούσαν "Ιζόλα ντι Σπέσια" ή "Ιζόλα ντι Σπέσια" (=αρωματοφόρος νήσος). Κατ΄ άλλη εκδοχή το όνομα προήλθε από το "Πέτσα" (Πετσιώτες) που φέρεται ως αρβανίτικος γλωσσικός αναγραμματισμός του αρχαίου ονόματος Πιτυούσα.
Την περίοδο 1821-1832, η Σπέτσες έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην Ελληνική Επανάσταση. Οι Σπετσιώτες πρώτοι ύψωσαν τη σημαία της Επανάστασης την 2η και 3η (Κυριακή του Λαζάρου) Απριλίου του 1821, με μεγάλη τελετή και κανονιοβολισμούς. Κατά τον σύγχρονο της Επανάστασης Ομηρίδη Σκυλίτση, αυτό έγινε στις 26 Μαρτίου. Ο σπετσιωτικός στόλος, αποτελούμενος από εμπορικά πλοία σπετσιωτών, πήρε μέρος σε μεγάλο αριθμό ναυμαχιών, όπως της Αρμάτας, καθώς και σε αποκλεισμούς οχυρών, συγκεκριμένα του Ναυπλίου και της Μονεμβασιάς. Την περίοδο αυτή κάνουν την εμφάνισή τους ηρωικά ονόματα όπως Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, Χατζηγιάννης Μέξης και Κοσμάς Μπαρμπάτσης, ονόματα τα οποία σήμερα κατέχουν υψηλή θέση στην Ελληνική Ιστορία.
Επίλογος
Η σταγόνα μας λοιπόν ολοκλήρωσε με επιτυχία και την τρίτη της περιήγηση στα ρέματα της Νότιας Αττικής, των νήσων και της Τροιζηνίας. Κλείνουμε με την ίδια ευχή, όπως στο πρώτο και στο δεύτερο μέρος:
Είναι καιρός να δούμε τα ρέματα σαν διαδρομές του νερού και όχι των αποβλήτων μας. Είναι καιρός να κάνουμε ειρήνη με την φύση γιατί αυτός ο πόλεμος, όπως κάθε πόλεμος, δεν έχει νικητές παρά μόνο ηττημένους.
________________________________________________________________________
Κείμενο - χάρτες:
Θεοδοσόπουλος Δημήτριος, Αγρονόμος - Τοπογράφος Μηχανικός Ε.Μ.Π.
Ψηφιακή επεξεργασία ρεμάτων:
Κόκκινος Θησέας, Αγρονόμος - Τοπογράφος Μηχανικός Ε.Μ.Π.
Θεοδοσόπουλος Δημήτριος, Αγρονόμος - Τοπογράφος Μηχανικός Ε.Μ.Π.
Πρωτογενές χαρτογραφικό υλικό:
Digital Earth Ε.Π.Ε. - Μελέτες Γεωπληροφορικής
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου