Τα Πυροβολικά // Οι στρατώνες του Πυροβολικού πέριξ του Ιλισσού στο Παγκράτι.

Οι στρατώνες του Πυροβολικού πέριξ του Ιλισσού. Ιχνηλατούμε την ιστορία των εξαφανισμένων στρατοπέδων στο Παγκράτι πέριξ του Ιλισσού ποταμού. Πως οι τεράστιες αυτές εκτάσεις περιήλθαν στον Στρατό και πως μετατράπηκαν σιγά σιγά σε πάρκα, μουσεία και στα πλέον διάσημα κτίρια της πόλεως. 

Εισαγωγή

Με το παρόν άρθρο συνεχίζουμε να ιχνηλατούμε την ιστορία της περιοχής που βρίσκεται στα βόρεια και βορειοδυτικά όρια του Παγκρατίου, πέριξ του Ιλισσού ποταμού και των εξαφανισμένων σήμερα, αλλά τεράστιων σε έκταση τότε, στρατοπέδων που βρίσκονταν εκεί. Στο Α΄μέρος ιχνηλατήσαμε την ιστορία της περιοχής όπου εγκαταστάθηκε η Εφορία Υλικού Πολέμου Αθηνών και πως αυτή μετατράπηκε στο ξενοδοχείο Hilton.

Στο παρόν Β' μέρος της μελέτης μας, συνεχίζουμε την έρευνα που ξεκίνησε με το στρατόπεδο της Εφορίας Υλικού Πολέμου Αθηνών στον Ιλισσό και το ξενοδοχείο Hilton και ιχνηλατούμε την ιστορία της περιοχής όπου εγκαταστάθηκαν οι στρατώνες του Πυροβολικού, η πάλαι ποτέ γνωστή περιοχή ως Πυροβολικά,  και πως αυτή μετατράπηκε σιγά σιγά στην περιοχή που βλέπουμε όλοι σήμερα.

Η έκταση του Πυροβολικού πέριξ του Ιλισσού ποταμού (χάρτες και επίγειες φωτογραφίες)

Το Πυροβολικό (συντομογραφία ΠΒ) είναι το τμήμα του στρατού που αναλαμβάνει αποστολές υποστήριξης των δυνάμεων "πρώτης γραμμής" (ελιγμού) και/ή την προσβολή εχθρικών στόχων πάσης φύσεως, συνήθως σε μεγάλες αποστάσεις με βασικό μέσο τα πυροβόλα. Στον Ελληνικό Στρατό, το Πυροβολικό είναι το Όπλο που έχει αναδείξει τους περισσότερους Αρχηγούς ΓΕΣ. Εορτάζει την 4η Δεκεμβρίου (εορτή της Αγίας Βαρβάρας) κάθε έτους. 

Στην περιοχή μελέτης μας λοιπόν, όπως θα φανεί και στις εικόνες που θα ακολουθήσουν, λειτουργούσαν στρατώνες, κέντρο εκπαίδευσης αλλά και εξάσκησης με την χρήση πυροβόλων μάλιστα από τα τέλη του 19ου αιώνα!

Τα δυο στρατόπεδα του Πυροβολικού (Βόρειο και Νότιο) στο Παγκράτι 

που χωρίζονταν στην μέση από τον Ιλισσό ποταμό.

Αεροφωτογραφία του ΟΚΧΕ (1945)

Η έκταση του Πυροβολικού (στρατώνες) νότια του Ιλισσού.

Πηγή: Σχέδια Λαμπαδάριου (1929)

Οι στρατώνες του Πυροβολικού. Ημερήσια γυμνάσια. Αθήνα 1896.

Πηγή: Η ΑΘΗΝΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

Το στρατόπεδο πυροβολικού, 1910 γωνία Βασ. Σοφίας και Ρηγίλλης.

Πηγή: Η ΑΘΗΝΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

Πυροβολικά, Εκτιμώμενη χρονολόγηση: 1916

Στρατιώτες του πυροβολικού και ανώτεροι αξιωματικοί κατά την διάρκεια γυμνασίων. Στο βάθος, το Μέγαρο Ιλισίων, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο από το 1930. Πιθανότατα βλέπουμε τον στρατηγό Maurice Sarrail, επικεφαλής της Στρατιάς Ανατολής 1915-1917.

Πηγή: Η ΑΘΗΝΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

Πυροβολικά, Εκτιμώμενη χρονολόγηση: 1916

Στρατιώτες του πυροβολικού και ανώτεροι αξιωματικοί κατά την διάρκεια γυμνασίων. Στο βάθος, το Μέγαρο Ιλισίων, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο από το 1930. Πιθανότατα βλέπουμε τον στρατηγό Maurice Sarrail, επικεφαλής της Στρατιάς Ανατολής 1915-1917.

Πηγή: Η ΑΘΗΝΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

Πυροβολικά, Εκτιμώμενη χρονολόγηση: πριν το 1919

Στρατιώτες του πυροβολικού και ανώτεροι αξιωματικοί κατά την διάρκεια γυμνασίων.

Πηγή: Η ΑΘΗΝΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

Πυροβολικά, Εκτιμώμενη χρονολόγηση: πριν το 1919

Στρατιώτες του πυροβολικού και ανώτεροι αξιωματικοί κατά την διάρκεια γυμνασίων.

Πηγή: Η ΑΘΗΝΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

Πυροβολικά, Εκτιμώμενη χρονολόγηση: πριν το 1919

Στρατιώτες του πυροβολικού και ανώτεροι αξιωματικοί κατά την διάρκεια γυμνασίων.

Πηγή: Η ΑΘΗΝΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

Πυροβολικά, Εκτιμώμενη χρονολόγηση: πριν το 1919

Στρατιώτες του πυροβολικού και ανώτεροι αξιωματικοί κατά την διάρκεια γυμνασίων.

Πηγή: Η ΑΘΗΝΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

Πυροβολικά, Εκτιμώμενη χρονολόγηση: πριν το 1919

Στρατιώτες του πυροβολικού και ανώτεροι αξιωματικοί κατά την διάρκεια γυμνασίων.

Πηγή: Η ΑΘΗΝΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

Αεροφωτοιστορία της περιοχής (1929 - 2016)

Με αφετηρία το έτος 1929 ξεκινάμε ένα φωτογραφικό ταξίδι στην περιοχή παρατηρώντας τις μεταβολές της με την πάροδο των ετών.

Τα δυο στρατόπεδα του Πυροβολικού(Βόρειο και Νότιο) στο Παγκράτι 

που χωρίζονταν στην μέση από τον Ιλισσό ποταμό. Φαίνονται καθαρά τα κτίσματα.

Αεροφωτογραφία του ΟΚΧΕ (1929)

Τα δυο στρατόπεδα του Πυροβολικού (Βόρειο και Νότιο) στο Παγκράτι 

που χωρίζονταν στην μέση από τον Ιλισσό ποταμό. 

Αεροφωτογραφία του ΟΚΧΕ (1937)

Το έτος 1937 παρατηρούμε ήδη κάποιες πρώτες μεταβολές. Στην γωνία Ρηγίλλης και Β.Σοφίας έχει χτιστεί το κτίριο της Λέσχης των Αξιωματικών και έχει διαμορφωθεί η τρίγωνη πλατεία μπροστά της, κάποια κτίρια στο Βόρειο τομέα έχουν μεταβληθεί ενώ το Νότιο τμήμα διχοτομήθηκε από την νεόδμητη λεωφόρο Βασιλέως Γεωργίου, προέκταση της πάλαι ποτέ οδού Διοχάρους (βλέπε χάρτη που ακολουθεί).

Απόσπασμα χάρτη της Αθήνας (Guide Joanne) του 1896 όπου φαίνεται το σχέδιο της μελλοντικής ρυμοτομίας. Φαίνεται η έκταση του Πυροβολικού (Casernes d'Artillerie) με τα κτίρια της. Η οδός Διοχάρους του χάρτη είναι η σημερινή λεωφόρος Βασιλέως Γεωργίου.

Τρία χρόνια αργότερα το έτος 1940 (επόμενη αεροφωτογραφία), η λεωφόρος Βασιλέως Γεωργίου έχει ολοκληρωθεί (επί Μεταξά)

Τα δυο στρατόπεδα του Πυροβολικού(Βόρειο και Νότιο) αριστερά στην φωτογραφία και το στρατόπεδο του Υλικού πολέμου στο δεξιό μέρος. Στην μέση ο Ιλισσός ποταμός. Αριστερά η τεράστια ευθεία από ΒΔ προς ΝΑ είναι η νεόδμητη λεωφόρος Βασιλέως Γεωργίου

Αεροφωτογραφία του ΟΚΧΕ (1940)

 Η έκταση του Πυροβολικού (στρατώνες) νότια του Ιλισσού.
Αεροφωτογραφία του ΟΚΧΕ (1945)

Τα δυο στρατόπεδα του Πυροβολικού(Βόρειο και Νότιο) αριστερά στην φωτογραφία και το στρατόπεδο του Υλικού πολέμου στο δεξιό μέρος. Στην μέση ο Ιλισσός ποταμός.

Αεροφωτογραφία του ΟΚΧΕ (1953)

Μετά τον πόλεμο πλέον η περιοχή συνεχίζει να μεταλλάσσεται. Ο Ιλισσός αρχίζει και υπογειοποιείται ενώ παράλληλα διαμορφώνεται η νέα λεωφόρος Βασ. Κων/νου, όπου το 1952 ανακαλύπτεται τυχαία το ιερό του Παγκράτη. 

Η γέφυρα του Ιλισσού στα Πυροβολικά (1918). Στο βάθος τα κτίρια των στρατιωτικών.

πηγή: Η ΑΘΗΝΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

Η λέσχη αξιωματικών αποκτά το σημερινό της κτίριο (πάνω αριστερά στην φωτογραφία του 1953) ενώ χτίζεται και η περίφημη "πράσινη" πολυκατοικία των αξιωματικών (γωνία Ριζάρη και Β.Κων/νου) (βλέπε και φωτογραφία του 1970 πιο μετά)

Αεροφωτογραφία του ΟΚΧΕ (1959)

Φαίνεται καθαρά η "πράσινη" πολυκατοικία των αξιωματικών.

(γωνία Ριζάρη και Β.Κων/νου)

Αεροφωτογραφία του ΟΚΧΕ (1962)

Τα κτίρια στο νότιο τμήμα έχουν κατεδαφιστεί όπως και αρκετά στο βόρειο τμήμα του. Έχει αρχίσει σιγά σιγά η εκχώρηση των εκτάσεων σε άλλους φορείς ή ιδιώτες.

Το 1954 με νόμο ιδρύθηκε το ίδρυμα «Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου», ενώ παραχωρείται και το οικόπεδο που θα κτιστεί η σημερινή Εθνική Πινακοθήκη. Στο κτίριο ο θεμέλιος λίθος ετέθη το 1964 από τον Γεώργιο Παπανδρέου. Στα εκπονηθέντα σχέδια προβλέπονταν δυο ακόμα όροφοι, οι οποίοι τελικά δεν κτίστηκαν. Το οικοδόμημα κτίστηκε την περίοδο 1964-1975 σε σχέδια των αρχιτεκτόνων Παύλου Μυλωνά και Δημητρίου Φατούρου. Το συγκρότημα συναπαρτίζεται από δυο επιμήκη κτίρια, που επικοινωνούν μεταξύ τους με εσωτερικό διάδρομο. 

Η Πινακοθήκη φιλοξενεί σημαντικά έργα της επτανησιακής και κρητικής τέχνης και έργα Ελλήνων ζωγράφων του 19ου και του 20ου αιώνα. Η δημιουργία της Πινακοθήκης συνυφαίνεται με Βασιλικό Διάταγμα του 1833, περί αναγέρσεως Πινακοθήκης. Το 1836 ο αρχιτέκτονας Κλέντσε επωμίστηκε την μελέτη σχεδίων για την ανέγερση του Παντεχνείου. Πάραυτα ελλείψει χρημάτων δεν προχώρησε η κατασκευή του κτιρίου. Και το 1840 ο Φ. Τσέντερ (F von Zentner) διευθυντής τότε του Πολυτεχνείου, ανέλαβε την συγκέντρωση στον χώρο έργων που είχαν συλλεχθεί στην Αίγινα και το Ναύπλιο. Προϊόντος του χρόνου η συλλογή εμπλουτίζονταν στο Πολυτεχνείο με δωρεές και το 1878 λειτούργησε στον χώρο του Πολυτεχνείου, η Πινακοθήκη με 117 έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών. Το 1896 σηματοδοτεί την ενίσχυση σοβαρής προσπάθειας για την δημιουργία αυτοδύναμης Πινακοθήκης. Το ελληνικό δημόσιο έτσι, λαμβάνει γενναίο κληροδότημα από τον επιφανή νομικό και φιλότεχνο Αλέξανδρο Σούτζο (1839-1895), περιλαμβανομένης ακόμα και της προσωπικής του συλλογής, με σκοπό την δημιουργία «Μουσείου ζωγραφικής» το οποίο τιμητικά θα έφερε το όνομα του πατέρα του. Από το 1900 η Εθνική Πινακοθήκη θεσμικά αποκτά κανονισμό λειτουργίας, αλλά και έμμισθη συνάμα θέση εφόρου. Πρώτος έφορος θα αναλάβει ο μεγάλος ζωγράφος Γιώργος Ιακωβίδης (1853-1932), θέση την οποία κατείχε μέχρι το 1918. Την χρονιά του 1919 η συλλογή της Πινακοθήκης με τα ήδη υπάρχοντα έργα από το Πολυτεχνείο και το Πανεπιστήμιο εμπλουτίστηκε επίσημα με 107 έργα του κληροδοτήματος Αλεξ. Σούτζου. Και την περίοδο 1919-1910 η Πινακοθήκη χωρίσθηκε από το Πολυτεχνείο. Το 1912 θα παραχωρηθεί στο ίδρυμα της Πινακοθήκης οικόπεδο στο Πεδίο του Άρεως, προκειμένου να οικοδομηθεί το αυτοδύναμο κτίριό της. Ωστόσο το οικόπεδο θεωρήθηκε απόκεντρο και έτσι η προσφορά δεν έγινε αποδεκτή. Το 1916 θα γίνει προσφορά για το δημόσιο χώρο στην διασταύρωση των οδών Ριζάρη και Βασ. Σοφίας, στον οποίο στεγάζονταν τότε οι στρατώνες του πυροβολικού και αργότερα κτίστηκε εκεί το Πολεμικό Μουσείο.

Η διασταύρωση των οδών Ριζάρη και Βασ. Σοφίας και το στρατόπεδο του Πυροβολικού. "Άποψις γηπέδου Εθνικής Πινακοθήκης, Αθήνα, π. 1960, 17 x 13 εκ., Χαρτί ζελατινοβρωμιούχου αργύρου, Φ/ΚΤ.ΕΠ.2415"

Σήμερα στην θέση του το Πολεμικό Μουσείο, έργο του αρχιτέκτονα Θουκυδίδη Βαλεντή [γεν. 1908 – † 1982]. Δεξιά φαίνεται η Villa Ilissia, έργο του αρχιτέκτονα Σταμάτιου Κλεάνθη [γεν. 1802 – † 1862]. Άρχισε να οικοδομείται το 1840 για λογαριασμό της Sophie de Marbois-Lebrun, γνωστότερη σε εμάς ως Δούκισσα της Πλακεντίας. Σήμερα στεγάζεται εκεί το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Αριστερά η πράσινη πολυκατοικία.

Πηγή: Εθνική Πινακοθήκη, Η ΑΘΗΝΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

Πάραυτα οι αντιδράσεις των στρατιωτικών, αλλά και η οικονομική στενωπός της εποχής, δεν επέτρεψαν την ανέγερση της Πινακοθήκης. Προκειμένου να τονωθούν τα οικονομικά του ιδρύματος, ο έφορος Ιακωβίδης απευθύνθηκε για βοήθεια στον οικονομικά επιφανή της εποχής Μαρίνο Κοργιαλένειο και ο τελευταίος ανταποκρίθηκε στο αίτημά του. Το 1918 θα υπάρξει αλλαγή διοίκησης στην εφορεία της Πινακοθήκης και τον Γιώργο Ιακωβίδη διαδέχεται ο διαπρεπής λογοτέχνης και τεχνοκριτικός Ζαχαρίας Παπαντωνίου (1877-1940), ο οποίος υιοθετώντας ανοικτή πολιτική για την διοίκηση της Πινακοθήκης, αποφάσισε την παροχή ελευθέρας εισόδου στο κοινό. Με την δραστήρια και πολυδύναμη διοικητικά παρουσία του, ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου εμπλούτισε με νέες δωρεές την Συλλογή της Πινακοθήκης, ενώ προέβη στην αγορά σε πλειστηριασμό στο Μόναχο, του έξοχου αισθητικά πινάκα «Η συναυλία των Αγγέλων» του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου.

Προκειμένου να λύσει το πρόβλημα της στέγης της Πινακοθήκης, ο Παπανατωνίου κατέφυγε στην αγορά του Μεγάρου Σλήμαν, που πάραυτα δεν τελεσφόρησε διότι εκρίθη ως ακατάλληλος χώρος για να στεγάσει τις ανάγκες της Πινακοθήκης. Στα χρόνια του Β΄παγκοσμίου πολέμου, οι πίνακες της Πινακοθήκης μεταφέρθηκαν στο αρχαιολογικό Μουσείο για λόγους ασφαλείας. Κατόπιν τα έργα στεγάστηκαν για μια τριετία στην Casa d’ Italia. Εν συνεχεία μεταφέρθηκαν στους στρατώνες του Πυροβολικού στη Βασ. Σοφίας και Ριζάρη. Το 1949 γίνεται μια νέα αλλαγή στην διοίκηση της Πινακοθήκης και την διεύθυνσή της θα αναλάβει ο ιστορικός τέχνης Μαρίνος Καλλιγάς (1906-1985), ο οποίος και ανακίνησε πάλι το ζήτημα της στέγασής της. Όμως το οικόπεδο στην συμβολή των δρόμων Βασ. Σοφίας και Ριζάρη που είχε παραχωρηθεί στην Πινακοθήκη μάλιστα δια νόμου, τώρα προσεφέρθη από το Υπουργείο Εξωτερικών στην Αμερικάνικη Πρεσβεία. Ωστόσο η τελευταία όταν ενημερώθηκε για το ιστορικό του οικοπέδου, παραιτήθηκε από την διεκδίκησή του.

 Τα πυροβολικά από την Βασ.Σοφίας, περ. 1960

πηγή: Η ΑΘΗΝΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

Εσωτερική άποψη ενός κτιρίου του στρατοπέδου

πηγή: Η ΑΘΗΝΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

Αεροφωτογραφία του ΟΚΧΕ (1965)

Στο Νότιο τμήμα των πυροβολικών είναι σε εξέλιξη η ανέγερση των κτιρίων του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών ενώ παράλληλα χτίζεται και η Εθνική Πινακοθήκη απέναντι από το Hilton.

Το Εθνικό 'Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ) είναι νομικό πρόσωπο, ιδιωτικού δικαίου, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, το οποίο ιδρύθηκε το 1958 και από το 1989 εποπτεύεται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας & Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) του Υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων. Είναι ένα διεπιστημονικό κέντρο ερευνών, το οποίο απαρτίζεται σήμερα από τρία ερευνητικά Ινστιτούτα, ένα στην περιοχή των Ανθρωπιστικών Επιστημών και δύο στην περιοχή των Θετικών Επιστημών, και την Υπηρεσία ''Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης'' (ΕΚΤ).

Αεροφωτογραφία του ΟΚΧΕ (1970)

Στο Νότιο τμήμα των πυροβολικών τα κτίρια του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών έχουν ολοκληρωθεί όπως επίσης και αυτά της Εθνικής Πινακοθήκης. Έχει ξεκινήσει η ανέγερση του Πολεμικού Μουσείου(κέντρο πάνω) και του Ωδείου Αθηνών(κάτω αριστερά).

Φωτογραφία από καρτ ποστάλ των αρχών του 1970 

όπου αριστερά στο βάθος φαίνεται η η περίφημη "πράσινη" πολυκατοικία των αξιωματικών (γωνία Ριζάρη και Β.Κων/νου). Δεξιά μέσα στο πάρκο φαίνονται τα κτίρια της Ριζαρείου Σχολής (δεν έχουν κατεδαφιστεί ακόμα) ενώ το Πολεμικό Μουσείο μόλις έχει αρχίσει να χτίζεται. (πηγή)

Αεροφωτογραφία του ΟΚΧΕ (1971)

Το Πολεμικό Μουσείο είναι υπό ανέγερση και τα κτίρια που στεγάζουν το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το Ωδείο Αθηνών έχουν ολοκληρωθεί.

Αεροφωτογραφία του ΟΚΧΕ (1974)

Η αριστερή μουτζούρα κρύβει το στρατόπεδο των Ευζώνων ενώ η δεξιά το Βυζαντινό Μουσείο. Βλέπουμε ότι έχει ολοκληρωθεί πλέον και η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου πέριξ των νέων Μουσείων.

Αεροφωτογραφία του ΟΚΧΕ (1979)

Οι ανασκαφές στο Λύκειο του Αριστοτέλη (αριστερά ανάμεσα από το τεράστιο κτίριο του Ωδείου και εκείνο της Λ.Α.Ε.Δ.) βρίσκονται σε εξέλιξη.

Αεροφωτογραφία του ΟΚΧΕ (1983)

Τα κτίρια της Ριζαρείου έχουν κατεδαφιστεί κλείνοντας έτσι ένα τεράστιο κεφάλαιο της ιστορίας της περιοχής.

Συσχετισμός του τότε και του τώρα

Η έκταση του Πυροβολικού (στρατώνες) νότια του Ιλισσού με σημερινό υπόβαθρο. 
Στο κέντρο το κτίριο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών

Η έκταση του Πυροβολικού (στρατώνες) βόρεια του Ιλισσού με σημερινό υπόβαθρο. 
Πάνω αριστερά (η συστάδα δέντρων στην θέση της Λ.Α.Ε.Δ. λόγω διαβαθμίσεως) η Λέσχη των Αξιωματικών, συνεχίζοντας δεξιά τα κτίρια του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου και φτάνουμε στην γωνία Ριζάρη και Βασ. Σοφίας με το Πολεμικό Μουσείο. Κάτω δεξιά (Ριζάρη και Βασ.Κων/νου) το υπόγειο πάρκινγκ Polis Park. Κάτω αριστερά το τεράστιο κτίριο που στεγάζει το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το Ωδείο Αθηνών. Ανάμεσα στο Ωδείο και στην Λ.Α.Ε.Δ. ο κλειστός αρχαιολογικός χώρος του Λυκείου του Αριστοτέλη.
πηγή: Εθνικό Κτηματολόγιο

Τα όρια του πρώην στρατοπέδου της Εφορίας Υλικού σε σύγχρονο υπόβαθρο Εθνικού Κτηματολογίου. Δεξιά το ξενοδοχείο Hilton και αριστερά η Εθνική Πινακοθήκη.

Η Εθνική Πινακοθήκη πριν την ανέγερση της και μετά.
πηγή: Επετειακό λεύκωμα Hilton Για τα 50 χρόνια του

Οι παλιές αεροφωτογραφίες αποτελούν αξιόπιστους μάρτυρες της ιστορίας της πόλης μας. Ας τις διαφυλάξουμε.

Διαβάστε το Α΄μέρος της έρευνας όπου ιχνηλατούμε την ιστορία της περιοχής που εγκαταστάθηκε η Εφορία Υλικού Πολέμου Αθηνών και πως αυτή μετατράπηκε στο ξενοδοχείο Hilton.

_________________________________________________________________________________

Κείμενο - Έρευνα:
Θεοδοσόπουλος Δημήτρης, Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός Ε.Μ.Π.

Εύρεση χαρτών - γεωαναφορές αεροφωτογραφιών - φωτοερμηνεία: 
Θησέας Κόκκινος, Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός Ε.Μ.Π.
Θεοδοσόπουλος Δημήτρης, Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός Ε.Μ.Π.

Πηγές:

Ιστοσελίδες

1. https://el.wikipedia.org

2. https://olympia.gr/
3. https://alsospagkratiou.files.wordpress.com/2012/11/cf83ceb7cebcceb5ceb9cebf4.pdf
4. http://www.eie.gr/archaeologia/gr/arxeio_more.aspx?id=264
5. http://tvxs.gr/news/san-simera/dekembriana-i-enarksi-ton-sygkroyseon-stis-anatolikes-synoikies
6. http://www.army.gr/
7. http://www.ellinikos-stratos.com/
8. http://kastamonitis.blogspot.gr/2016/01/blog-post_11.html
9. http://www.hiltonathens.gr/assets/hilton_magazine_pdfs/Hilton19.pdf
10. http://www.greekarchitects.gr/site_parts/articles/print.php?article=3987&language=gr
11. http://urbane71.blogspot.gr/2006_11_01_archive.html